دیفای (DeFi) خلاصه شده‌ی عبارت Decentralized Finance یا سیستم‌های مالی غیر‌متمرکز است. اما منظور از دیفای یا سیستم‌های مالی غیر‌متمرکز چیست؟ تعریف کلی‌ای که می‌توان برای سیستم‌های مالی غیر‌متمرکز ارائه کرد، عبارت است از، مجموعه‌ای از دارایی‌های مالی که بر روی یک شبکه‌ی بلاک‌چین در اختیار عموم قرار گرفته می‌شود و واسطه‌های موجود مانند بانک‌ها یا کارگزاری‌ها از میان برداشته می‌شوند. برخلاف سایر سیستم‌های مالی متمرکز مانند بانک‌ها یا کارگزاری‌ها، برای استفاده از خدمات و دارایی‌های مالی موجود در سیستم‌های غیر‌‌متمرکز نیازی به استفاده از شناسه‌های شخصی مانند کد ملی نیست و افراد می‌توانند آزادانه و بدون داشتن محدودیت،‌ در این بازار‌ها شرکت کنند.

ویدئو دیفای (DeFi) یا امور مالی غیرمتمرکز چیست؟

همه‌ی این مزیت‌ها به دلیل استفاده از تکنولوژی بلاک‌چین است، بنابراین برای درک دقیق‌تر< دیفای باید این فناوری را بهتر بشناسیم.بلاک‌چین نوعی پایگاه داده است که در میان شبکه‌ای از کامپیوترها در مکان‌های مختلف به اشتراک گذاشته می‌شود و ساختاری غیرمتمرکز دارد. هدف بلاک‌چین این است که اطلاعات دیجیتالی ثبت و توزیع شود اما امکان تغییر و دستکاری این اطلاعات وجود نداشته باشد و همچنین همه‌ی این اطلاعات به صورت شفاف و غیر متمرکز در اختیار عموم قرار بگیرد.

حالا با توجه به این که شناخت بهتری از بلاک‌چین پیدا کردیم، می‌توانیم تعریف دقیق‌تری از دیفای ارائه دهیم. دیفای در واقع سیستمی است که با استفاده از نرم‌افزار‌های نوشته‌شده در بلاک‌چین این امکان را برای خریداران، فروشندگان، وام ‌دهندگان و وام ‌گیرندگان فراهم می‌کند تا به صورت مستقیم با‌یکدیگر(Peer to Peer) و بدون هیچ واسطه‌ای، معاملات و تراکنش‌های خود را انجام دهند. در واقع هدف سیستم‌های مالی غیرمتمرکز، حذف واسطه‌ها است.

قرارداد‌های هوشمند (Smart Contracts)

با‌ توجه به ساختار غیرمتمرکز دیفای و ارتباط مستقیم خریداران، فروشندگان، وام ‌دهندگان و وام ‌گیرندگان، این سوال پیش می‌آید که این افراد تحت چه مکانیزمی این مبادلات را بین یکدیگر انجام می‌دهند. پاسخ این سوال، قراردادهای هوشمند است. یک قرارداد هوشمند، قراردادی است که به صورت خودکار اجرا شده و شرایط و بندهای توافقی آن در قالب کد‌هایی برنامه‌نویسی شده است. شرایط و توافق‌های موجود در قرارداد و کد‌های برنامه‌نویسی شده در شبکه‌ی بلاک‌چین توزیع شده و وجود دارند. کد‌ها وظیفه‌ی اجرای قرارداد را دارند و تراکنش‌های انجام‌شده قابل ردیابی و غیرقابل بازگشت هستند. در حال حاضر بیشتر قرار‌داد‌های هوشمند بر بستر پلت‌فرم اتریوم کار می‌کنند و در ادامه، دلیل این موضوع را شرح خواهیم داد.

موارد استفاده از دیفای و پلتفرم اتریوم

بیشتر برنامه‌هایی که از دیفای استفاده می‌کنند، بر اساس پلتفرم اتریوم ساخته شده‌اند. دلیل اصلی استفاده‌ی رایج از پلت‌فرم اتریوم در دیفای، زبان‌‌های برنامه‌نویسی موجود در اتریوم است که موجب ایجاد انعطاف‌پذیری بسیار زیادی در قرار‌داد‌های هوشمند می‌شود. در این قرار‌دادها افراد می‌توانند خواسته‌ها و شرایط متفاوتی داشته باشند و این موضوع می‌تواند موجب پیچیدگی این قرار‌دادها شود و با استفاده از زبان‌های برنامه نویسی در پلتفرم اتریوم این امکان فراهم شده است تا بتوان این قراردادهای هوشمند را ساخت و توسعه داد. در ادامه به بعضی از موارد رایج استفاده‌ دیفای اشاره می‌کنیم.

1-صرافی‌های غیرمتمرکز

صرافی‌های غیرمتمرکز(DEXs) در واقع صرافی‌های آنلاینی هستند، که در آن‌ها افراد قادر هستند به صورت مستقیم و بدون واسطه اقدام به تبادل ارز‌های مختلف کنند، مانند تبدیل دلار به بیت‌کوین یا اتریوم. این صرافی‌ها به‌صورت غیرمتمرکز عمل کرده و فاقد یک هسته‌ی کنترل‌کننده هستند. هرکدام از این صرافی‌ها مجموعه‌ای خاص از رمزارز‌ها را پشتیانی می‌کنند و قابلیت معامله‌ی همه‌ی رمزارز‌ها در همه‌ی آن‌ها وجود ندارد. وب‌سایت Defprime یکی از مراجع معروف برای شناسایی و مشاهده‌ی این صرافی‌ها است.

در قسمت مشخص شده در عکس می‌توانیم با انتخاب رمزارز مورد نظر، صرافی‌های غیرمتمرکزی که این رمزارز را پشتیانی می‌کنند را مشاهده کنیم.

2-استیبل‌کوین‌ها

استیبل‌کوین‌ها (StableCoins) رمزارز‌هایی هستند که ارزش آن‌ها وابسته به قیمت یک ارز مانند دلار یا یورو است و این موضوع باعث ثبات ارزش آن‌ها و کمتر بودن نوسانات آن‌ها نسبت به سایر رمزارز‌ها می‌شود. از استیبل‌کوین‌ها می‌توان برای انجام امور مالی و بیمه به صورت غیرمتمرکز استفاده کرد و نسبت به سایر روش‌های رایج، دارای هزینه‌های کمتری است.

3-پلتفرم‌های وام دهی

یکی از رایج‌ترین انواع استفاده از دیفای، پلت‌فرم‌های وام‌دهی (Lending Platforms) است. این پلت‌فرم‌ها، افرادی را که تمایل به گرفتن وام در قالب رمزارز‌ها دارند را به وام‌دهندگان متصل می‌کنند. تفاوت این پلت‌فرم‌های با سیستم‌های مالی متمرکز مالی در این است که در آن‌ها افراد بدون نیاز به استفاده از شناسه‌های شخصی و با گذاشتن وثیقه‌هایی که معمولا در قالب اتر هستند، اقدام به گرفتن وام می‌کنند. وام‌دهندگان نیز از طریق دریافت بهره، درآمد کسب می‌کنند. یکی از روش‌ها و الگوریتم‌های معروفی که با استفاده از آن میزان نرخ بهره به صورت خودکار تعیین می‌شود، مرکب یا compound است. این الگوریتم با استفاده از عرضه و تقاضا میزان نرخ بهره‌ وام‌ها را تعیین می‌کند.

4-بازار‌های پیش‌بینی

بازار‌های پیش‌بینی (Prediction Markets) یکی از رایج‌ترین موارد استفاده از دیفای هستند که بر اساس اتریوم کار می‌کنند. در این بازار‌ها افراد با استفاده از شرط‌بندی بر وقایع مختلف مانند نتایج انتخابات اقدام به کسب سود می‌کنند. مزیت استفاده از سیستم‌های مالی غیرمتمرکز در این بازار‌ها این است که افراد راحت‌تر می‌توانند اقدام به شرط‌بندی و کسب سود در این بازار‌ها کنند، زیرا که در این بازار‌ها به علت غیرمتمرکز بودن فرایند‌ها، دخالت دولت و نهاد‌های قانونی کاهش پیدا می‌کند و موجب تسهیل فعالیت افراد می‌شود.

 5-بسته‌های بیت‌کوین

با این روش می‌توان بیت‌کوین‌ها را به شبکه‌ی اتریوم ارسال کرد تا بتوان به صورت مستقیم بیت‌کوین را در سیستم غیر‌متمرکز اتریوم مورد استفاده قرار داد. بسته‌های بیت‌کوین (WBTCs) این امکان را فراهم می‌کنند تا وام‌دهندگان بتوانند با قرض دادن بیت‌کوین‌های خود از طریق پلتفرم‌های وام دهی و دریافت بهره، اقدام به کسب سود کنند.

سرمایه‌گذاری در دیفای و راه‌های کسب درآمد از آن

با توجه به موارد گفته شده در مورد استفاده‌های دیفای می‌توان گفت، افراد با استفاده از دادن‌ وام‌ و دریافت بهره می‌توانند اقدام به کسب سود در این بازار‌ها کنند. بعضی از سرمایه‌گذاران با استفاده از روش‌هایی مانند کشت سود یا Yield Farming با ریسک بیشتر اقدام به سودآوری بیشتری می‌کنند. در این روش افراد  با استفاده از ذخیره یا وام‌دهیِ دارایی‌های رمز‌نگاری شده اقدام به کسب سود بیشتر همراه با ریسک بیشتر می‌کنند.

حالا این سوال مطرح می‌شود که آیا سرمایه‌گذاری در دیفای بدون ریسک است یا خیر؟

سرمایه‌گذاری در سیستم‌های مالی غیرمتمرکز دارای ریسک است. به‌خصوص برای افراد تازه‌واردی که اطلاعات زیادی در این زمینه ندارند و نمی‌توانند پروژه‌های با‌ ارزش یا بی‌ارزش را تشخیص دهند. در گذشته، بسیاری از پروژه‌ها با شکست مواجه شده‌اند و میلیون‌ها دلار ضرر به سرمایه‌گذاران وارد کرده‌اند. بنابراین قبل از سرمایه‌گذاری در این دارایی‌ها لازم است که در مورد آن‌ها تحقیقات لازم انجام شود. همچنین به دلیل این‌که، زمانی که شرایط و توافقات موجود در قراردادهای هوشمند ثبت می‌شوند، غیر‌قابل برگشت خواهند بود، بنابراین اگر اشکالات و خطاهایی در این شرایط وجود داشته باشد، غیرقابل تغییر بوده و این موضوع می‌تواند ریسک بسیار زیادی داشته باشد.

آینده‌ی دیفای

امروزه افراد زیادی جذب استفاده از دیفای می‌شوند، اما پیش‌بینی این که تا کجا پیشرفت خواهد کرد امری نسبتا دشوار است و بستگی به این دارد که چه افرادی و با چه دلیلی از آن استفاده می‌کنند. بعضی‌ها بر این باور هستند که دیفای می‌تواند مانند شرکت رابینهود (Robinhood.com) حجم بسیار زیادی از سرمایه‌گذاران را جذب کند. دیفای فناوری جدیدی است و هنوز به صورت کامل مورد آزمایش قرار نگرفته و دارای اشکالاتی، به خصوص در زمینه‌های امنیتی و تغییرپذیری است. برنامه‌نویسان و توسعه‌دهندگان این فناوری مالی بر این امید هستند که بتوانند اشکالات موجود را برطرف کرده و این فناوری را بهینه‌تر کنند.

تحلیل فاندامنتال ارزهای دیجیتال یا تحلیل بنیادی

تحلیل فاندامنتال ارزهای دیجیتال یا تحلیل بنیادی قدم اول در سرمایه‌گذاری در رمزارزها است. سرمایه‌گذاری در رمزارزها مستلزم تحقیقات دقیق و ارزیابی همه معیارهای موجود است. عوامل و معیار‌های مختلفی در موفقیت یک پروژه تاثیرگذار هستند. قبل از سرمایه‌گذاری در هر رمزارز باید عوامل مختلف کمی و کیفی تاثیرگذار در آن را بررسی و تحلیل کنید. در این مقاله سعی ما این است که مهم‌ترین معیار‌های تاثیرگذار بر ارزش رمزارز‌ها را بررسی کنیم و در‌نهایت یک چهارچوب کلی برای تحلیل فاندامنتال ارزهای دیجیتال ارائه دهیم. لازم به ذکر است که استراتژی و روش هر شخص برای سرمایه‌گذاری متفاوت است و با‌توجه به ریسک‌پذیری و مدیریت افراد تعیین می‌شود. درک تجزیه و تحلیل فاندامنتال ارزهای دیجیتال به شما کمک می‌کند تا ارزیابی کنید که آیا یک رمزارز ارزش خریدن یا فروختن را دارد یا خیر. 

تحلیل فاندامنتال ارزهای دیجیتال چیست؟ چه کاربردی در بازار رمزارزها دارد؟

تجزیه و تحلیل فاندامنتال ارزهای دیجیتال، ارزش ذاتی یک دارایی را تعیین می‌کند و به‌عنوان معیاری بی‌طرف برای ارزیابی ارزش آن تعیین می‌شود. با استفاده از ارزیابی شرایط و زیرساخت‌‌های موجود در پروژه‌های یک رمزارز، می‌توانیم تشخیص دهیم که آیا آن رمزارز با قیمت درستی ارزش‌گذاری شده یا خیر. در‌صورتی‌که قیمت آن کم‌تر از ارزش ذاتی پروژه‌ باشد، احتمال رشد قیمت آن رمزارز در آینده وجود دارد. بازار رمزارز‌ها بسیار نوسانی است. حتی بزرگترین رمزارزها مانند بیت‌کوین و اتریوم نیز دچار نوسانات شدید قیمتی می‌شوند. تجزیه و تحلیل بنیادی، به سرمایه گذاران غیر‌متخصص و معامله‌گران با تجربه کمک می‌کند تا با اطمینان بیشتری در بازار سرمایه‌گذاری کنند. معامله‌گران با استفاده از تحلیل بنیادی می‌توانند به استراتژی‌های موفق‌تری دست پیدا کنند.

تفاوت تحلیل بنیادی سهام شرکت‌ها و رمزارز‌ها

تحلیل فاندامنتال ارزهای دیجیتال دارای ابعاد و مولفه‌های متفاوتی است. معیار‌هایی مانند سود تقسیمی به ازای هر سهم یا نسبت‌های مالی برای تحلیل فاندامنتال یا تحلیل بنیادی یک رمزارز کاربردی ندارند. معیار‌های مربوط به تحلیل سهام شرکت‌ها باتوجه به ساختار متمرکز آن‌ها ایجاد شده‌است ولی در رمزارزها، این غیرمتمرکز بودن یک پروژه است که به آن ارزش می‌بخشد. بنابراین معیار‌های ارزیابی ارزش بنیادی آن‌ها متفاوت است.

معیار‌های تحلیل فاندامنتال ارزهای دیجیتال

معیار‌های ارزیابی رمزارز‌ها به‌طور کلی به سه دسته تقسیم می‌شوند:

• معیار‌های مربوط به بلاک‌چین (Blockchain Metrics) یا معیار‌های درون‌شبکه‌ای (On chain Metrics)

• معیار‌های مالی (Financial Metrics)

• معیارهای مربوط به پروژه (Project Metrics)

هرکدام از این معیار‌های کلی دارای متغیر‌ها و اجزای مختلفی هستند که در ادامه به بررسی هرکدام از آن‌ها می‌پردازیم.

معیار‌های مربوط به بلاک‌چین یا معیار‌های درون‌شبکه‌ای

مهم‌ترین‌ترین زیربنای یک پروژه، شبکه بلاک‌چین آن است. برای بررسی توانایی‌ها و پتانسیل‌های یک پروژه باید ظرفیت‌های بلاک‌چین آن را بررسی کرد. متغیرهای متفاوتی برای تحلیل و بررسی ظرفیت‌های یک بلاک‌چین وجود دارند که با‌توجه به ساختار آن تعیین می‌شود. سه ویژگی مهمی که براساس تحلیل این معیار‌ها به دست می‌آیند، عبارتند از سرعت (Speed)، امنیت (Security) و تمرکززدایی (Decentralization). این سه ویژگی در واقع تشکیل دهنده‌ مثلث ویژگی‌های مهم یک شبکه بلاک‌چین هستند.

ابتدا باید بررسی کنیم که مکانیزم توافقی یا همان الگوریتمی که یک شبکه بلاک‌چین براساس آن کار می‌کند چیست.

مکانیزم توافقی

مکانیزم توافقی (Consensus Mechanism) عبارت است از فرآیندی که طی آن، تراکنش‌‌ها و اطلاعات شبکه در زنجیره بلوک‌ها ذخیره می‌شوند و مورد توافق و اجماع همه اعضای شبکه است. به‌طوری کلی انواع زیادی از مکانیزم‌های توافقی وجود دارند. شبکه‌های بیت‌کوین و اتریوم که از نسل اول شبکه‌های بلاک‌چین هستند از مکانیزم اجماع اثبات کار (Proof of work) استفاده می‌کنند. سایر شبکه‌های جدیدتر از مکانیزم‌هایی مانند اثبات سهام (Proof of Stake) استفاده می‌کنند که خود آن‌ها هم انواع مختلفی دارند. هرکدام از این مکانیزم‌ها در سرعت، امنیت و تمرکززدایی در شبکه‌های بلاک‌چین موثر خواهند بود.

نرخ هش

 اگر بلاک‌چینی که آن را بررسی می‌کنیم از مکانیزم توافقی اثبات کار استفاده می‌کند، یکی از مهم‌ترین شاخص‌هایی که باید در نظر بگیریم نرخ هش (Hash Rate) است. نرخ هش نشان‌دهنده‌ قدرت محاسباتی است که ماینر‌ها برای ساخت بلوک‌های جدید در فرآیند اثبات کار از آن استفاده می‌کنند. نرخ هش براساس داده‌هایی که برای همه در دسترس است تخمین زده‌ می‌شود؛ اما میزان واقعی آن هرگز مشخص نیست. با‌توجه به این‌که افزایش نرخ هش باعث افزایش سودآوری ماینرها می‌شود بنابراین هرچه‌قدر که نرخ هش بالاتر باشد، انگیزه ماینر‌ها برای استخراج رمزارز بیشتر می‌شود و هرچه‌قدر که ماینر‌ها اقدام به استخراج بیشتری کنند، امنیت شبکه نیز بیشتر می‌شود. بنابراین کاهش نرخ هش به‌عنوان یک تاثیر منفی در ارزیابی شبکه بلاک‌چین درنظر گرفته می‌شود. 

یکی از بهترین مراجع برای مشاهده نمودار نرخ هش سایت studio.glassnode.com است.

وضعیت آدرس‌های فعال

معیار آدرس‌های فعال (Active Addresses) نشان‌دهنده‌ میزان فعالیت‌ آدرس‌هایی از دارندگان یک رمزارز در طول زمان است. این فعالیت‌ها شامل ارسال‌ها یا دریافت‌های آن‌ها است. افزایش یا کاهش در میزان فعالیت‌ آدرس‌ها می‌تواند به‌عنوان نشانه‌ای از ورود یا خروج پول به یک رمزارز تلقی شود. برای مشاهده این آمارها نیز می‌توان از سایت studio.glassnode استفاده کرد. 

کارمزد تراکنش‌ها و ارزش تراکنش‌ها 

کارمزد تراکنش‌ها (Transaction Fees) عبارت است از میزان پولی که برای انجام یک تراکنش در شبکه گرفته می‌شود و ارزش تراکنش‌ها (Transaction Value) عبارت است از تعداد کل تراکنش‌های انجام‌شده ضرب‌در کارمزد آن‌ها. مثلا اگر کارمزد یک تراکنش در شبکه بیت‌کوین برابر با 250 دلار است و تعداد 10 تراکنش انجام شده‌است، بنابراین ارزش تراکنش برابر است با 2500 دلار.

هرچه‌قدر که ارزش تراکنش‌ها در یک شبکه بلاک‌چین بالاتر باشد، نشان‌دهنده‌ این است که رمزارز موردنظر از گردش مناسبی برخوردار است. کارمزد تراکنش‌ها نشان‌دهنده میزان تقاضا در یک شبکه بلاک‌چین است. به عبارتی نشان‌دهنده حجم تراکنش‌هایی است که با پرداخت‌ کارمزد باید در زنجیره بلوکی شبکه ثبت شوند. هر شبکه کارمزد متفاوتی دارد و هرچه‌قدر که یک شبکه شلوغ‌تر شود و یا مقیاس‌ کم‌تری داشته باشد، کارمزد تراکنش‌ها افزایش پیدا می‌کند.

اگر شبکه بلاک‌چین مورد نظر با مکانیزم اثبات سهام یا Proof of stake کار کند چه عواملی باید در نظر گرفته شود؟

همان‌طور که گفته شد، پروتکل اثبات سهام دارای انواع مختلفی است و اجزا و عملیات‌های متفاوتی نسبت به مکانیزم اثبات کار دارد. به‌جز بیت‌کوین و اتریوم(اتریوم در حال تبدیل به مکانیزم اثبات سهام است) که با مکانیزم اثبات کار اقدام به ساخت بلوک‌های جدید می‌کنند، سایر شبکه‌ها از انواع مختلف مکانیزم اثبات سهام استفاده می‌کنند. در این روش افراد با ذخیره‌سازی یا استیک کردن دارایی‌های خود اقدام به ساخت‌ بلوک‌های جدید می‌کنند. میزان سود‌های استیکینگ، ریسک‌ها و بازیگران مختلف در این فرآیند بسیار مهم هستند. برای تحلیل شبکه‌هایی که بر اساس این فرآیند کار می‌کنند، باید اجزایی که در فرآیند استیکینگ شرکت می‌کنند و مکانیزم تعاملی آن‌ها را بررسی کنید. (برای درک بهتر مقاله مربوط به فرآیند اثبات سهام مطالعه شود)

معیار‌های مالی

تا اینجا نکات کلی مربوط به بررسی فنی شبکه بلاک‌چین را گفتیم. معیار‌های مالی (Financial Metrics) یکی دیگر از ابعاد کلی برای بررسی ارزش بنیادی یک رمزارز است. معیارهای مالی به بررسی عواملی مانند حجم معاملات، ارزش بازار، نقدینگی و سایر مولفه‌های مربوط به معاملات یک رمزارز می‌پردازد. یکی از مهم‌ترین و جامع‌ترین وب‌سایت‌هایی که برای بررسی و تحلیل معیار‌های مالی وجود دارد، Coinmarketcap.com است.

مهم‌ترین معیارهای مالی عبارتند از:

• مارکت‌کپ (Market Capitalization) یا ارزش بازار
• حجم معاملات و نقدشوندگی (Liquidity)
• عرضه در‌گردش (Circulating Supply)

مارکت کپ (Market Cap) یا ارزش بازار

مارکت‌کپ یا ارزش بازار در بازار‌های مالی مختلف، معنا و فرمول محاسبه‌ی تقریبا مشابهی دارد که عبارت است از ارزش فعلی یک واحد از آن دارایی(قیمت بازار) ضربدر تعداد کل آن دارایی. یکی از مهم‌ترین فواید تحلیل ارزش بازار برای ارز‌های دیجیتال، شناسایی میزان ریسک و پاداش آن‌ها است. به‌طور معمول هرچه‌قدر که یک ارز دیجیتال دارای ارزش بازار بیشتری باشد، نوسانات کم‌تری را تجربه کرده و در نتیجه سرمایه‌گذاری در این ارز،‌ دارای ریسک کم‌تری خواهد بود و از طرفی به خاطر پایین بودن نوسانات می‌تواند سود کم‌تری در مقایسه با سایر ارز‌ها با مارکت کپ کم‌تر، داشته باشد. بنابراین رابطه‌ بین مارکت کپ و ریسک، معکوس بوده و هرچه ارزش بازار یک ارز دیجیتال کم‌تر باشد، دارای ریسک بیشتری بوده و سرمایه‌گذاری در آن، همراه با سود یا زیان بیشتری خواهد بود.(برای اطلاعات بیشتر مقاله مارکت‌کپ را مطالعه کنید)

در تصویر زیر لیست 10 رمزارز برتر از نظر میزان بزرگی ارزش بازار را مشاهده می‌کنید.

حجم معاملات و نقدشوندگی

در کنار ارزش بازار، باید حجم معاملات و نقدشوندگی (Liquidity) یک رمزارز را نیز درنظر گرفت. نقدشوندگی یک رمزارز در قالب حجم معاملات اندازه‌گیری می‌شود. حجم معاملات عبارت است از تعداد واحد‌هایی از یک رمزارز که در طول یک بازه زمانی مشخص مورد خرید و فروش قرار می‌گیرند. افزایش حجم معاملات در هنگام شکل‌گیری یک روند خاص، می‌تواند به‌عنوان نشانه‌ای برای ادامه آن روند باشد. بنابراین درهنگام ورود به یک معامله، یکی از مهم‌ترین عوامل، حجم معاملات است. در تصویر زیر در کادر قرمز شده، حجم معاملات رمزارز‌ها در 24 ساعت گذشته را مشاهده می‌کنید.

عرضه در‌گردش 

عرضه در گردش (Circulating Supply) عبارت است از تعداد واحد‌هایی از یک رمزارز که در اختیار عموم قرار دارند و مورد معامله قرار می‌گیرند. در کنار این معیار یک معیار به اسم عرضه کلی (Total Supply) نیز وجود دارد که ثابت است. تعداد عرضه کلی عبارت است تعداد کل واحد‌های یک رمزارز که می‌توانند وجود داشته‌باشند. مثلا تعداد کل واحدهای بیت‌کوین در نهایت می‌تواند به 21 میلیون برسد.‌ عرضه در گردش مانند مقدار سهام شناور یک شرکت در بورس است و عرضه کلی مانند تعداد کل سهام یک شرکت. تعداد عرضه در گردش می‌تواند متغیر باشد و در طول زمان کاهش یا افزایش پیدا کند. در تصویر زیر در کادر قرمز شده میزان عرضه در گردش هر رمز ارز مشخص شده‌است.

معیار‌های مربوط به پروژه 

این معیارها ابعاد و مولفه‌های مربوط به پروژه را بررسی و تحلیل می‌کنند. معیار‌های مربوط به پروژه (Project Metrics)، به بررسی مسائلی مانند اهداف پروژه در طول زمان و نحوه‌ عملکرد آن می‌پردازند.

مهم‌ترین معیار‌های مربوط به پروژه عبارتند از:

• تحلیل پیشینه (Background Analysis)
• وایت‌پیپر رمزارز (Crypto Whitepaper)
• مقایسه با رقیب‌ها (Competitor Comparison)
• نقشه راه پروژه (Product Roadmap)
• توکنمیکس(Tokenomics) و مطلوبیت توکن‌ها

تحلیل پیشینه (Background Analysis)

تحلیل پیشینه (Background Analysis) عبارت است از بررسی سابقه افرادی که در ساخت پروژه مشارکت دارند. بررسی پیشینه افرادی که سازنده یک پروژه هستند به ما کمک می‌کند تا پیش‌بینی دقیق‌تری نسبت به موفقیت یا شکست یک پروژه داشته‌باشیم. به طور مثال سازندگان معروفی که از شبکه‌هایی مانند اتریوم جدا شده‌ و در پروژه‌هایی جدید و مستقل شروع به کار کرده‌اند. مانند چارلز هاسکینسون که از اتریوم خارج شد و شبکه کاردانو را ایجاد کرد. بنابراین بهتر است برای تحلیل یک رمزارز، لیست افرادی که در بخش‌های مختلف آن کار می‌کنند را بررسی کنیم.

وایت‌پیپر رمزارز

وایت‌پیپر‌ (Crypto Whitepaper) یا همان سند مشخصات فنی، توسط سازندگان و توسعه‌دهندگان  ارز‌های دیجیتال ایجاد می‌شوند و هدف آن‌ها ارائه‌ اطلاعات تخصصی، مالی و تجاری پروژه است. وایت‌پیپر‌ توسط متخصصان و افراد حرفه‌ای نوشته می‌شود و مخاطبان آن‌ها سرمایه‌گذارانی هستند که با تحلیل تخصصی و فنی یک فناوری، اقدام به سرمایه‌گذاری در رمز‌ارز‌ها می‌کنند. هدف وایت‌پیپر‌ها توضیح اطلاعات پیچیده و تخصصی در مورد یک محصول یا یک فناوری است. خواندن دقیق و درک درست از وایت‌پیپر‌ها، موضوعی بسیار مهم در سرمایه‌گذاری در رمز‌ارز‌ها است. درک دقیقی از وایت‌پیپر یک رمزارز می‌تواند پتانسیل موجود در فناوری یک پروژه را مشخص کند و نشان دهد که آیا رمز‌ارز مورد نظر دارای ارزش است یا خیر. همچنین از طرفی اگر اشکالات و ریسک‌هایی در پروژه وجود داشته باشند، با خواندن وایت‌پیپر می‌توان از آن‌ها مطلع شد و از سرمایه‌گذاری در آن جلوگیری کرد. بنابراین برای افزایش سود و کاهش ریسک باید حتما وایت‌پیپر‌ها را به درستی مطالعه کرده و آن‌ها را مورد تحلیل و بررسی قرار دهیم.

مقایسه با رقبا

یکی از مهم‌ترین تحلیل‌ها بررسی وضعیت رقبا (Competitor Comparison) است. مقایسه با سایر پروژه‌ها به ما کمک می‌کند تا پروژه‌های بازنده و برنده را تشخیص دهیم. همچنین شناسایی وضعیت کلی اکوسیستم رمزارزها به ما کمک می‌کند تا پتانسیل‌های یک پروژه را شناسایی کنیم.

نقشه راه پروژه

نقشه راه (Product Roadmap) یک پروژه نشان‌دهنده‌ مسیر کلی یک پروژه از زمان پیدایش آن است. در وب‌سایت رمزارز‌ها می‌توانید نقشه راه آن‌ها را پیدا کرده و مطالعه کنید. در نقشه راه اطلاعاتی مانند تحولات شبکه در زمان‌های مختلف و تغییرات و به‌روزرسانی‌ها آورده می‌شوند. مطالعه وایت‌پیپر برای بررسی وضعیت موجود یک پروژه و این‌که در حال حاضر در چه مرحله‌ای از توسعه و ساخت قرار دارد، بسیار مفید است. بنابراین برای بررسی آینده یک پروژه مطالعه نقشه راه آن ضروری است.

توکنمیکس و استفاده توکن‌ها

توکنمیکس (Tokenomics) یا اقتصاد توکن‌ها به بررسی و مطالعه نحوه تخصیص منابع و توزیع توکن در داخل شبکه و همچنین عرضه و تقاضای بازار برای یک توکن‌ می‌پردازد. هرچه‌قدر که میزان تقاضا نسبت به عرضه افزایش پیدا کند، موجب افزایش قیمت‌ها می‌شود و برعکس. توکنیمکس در‌واقع به بررسی دلایل و فاکتورهای مختلفی می‌پردازد که در قیمت و ارزش یک توکن تاثیر می‌گذارند. هرچه‌قدر که یک توکن استفاده‌های بیشتری در دنیای واقعی داشته‌باشد، ارزش آن نیز افزایش بیشتری پیدا می‌کند. 

نکته پایانی درباره تحلیل فاندامنتال ارزهای دیجیتال

در این مقاله سعی شد تا یک چهارچوب کلی برای تحلیل فاندامنتال ارزهای دیجیتال ارائه شود. توجه داشته باشید که هرکدام از معیارها و مطالب گفته شده در این مقاله به‌صورت مختصری توضیح داده ‌شده‌اند و برای درک کامل‌تر باید در مقاله‌های دیگر، آن‌ها را به طور جدا مطالعه کنید. هرکدام از این معیار‌ها به روشن شدن قسمتی از ارزش یک رمزارز کمک می‌کنند و به‌تنهایی برای یک تحلیل کامل و دقیق کافی نیستند. بازار رمزارز‌ها بسیار پویا و داینامیک است و همیشه در حال تغییر و تحولات است، بنابراین برای انجام معاملات بهتر و سرمایه‌گذاری در بازار رمزارزها باید همواره اخبار را دنبال کنید و از آخرین رویداد‌ها و به‌روز رسانی‌ها در شبکه‌های مختلف آگاهی کسب کنید. 

اثبات سهام یا proof of stake چیست؟

برای درک بهتر روش اثبات سهام باید بدانید که شبکه‌های بلاک‌چین چگونه کار می‌کنند. در شبکه‌های بلوکی برای ساخته‌‌شدن بلوک‌های جدید و تایید آن‌ها از یک نوع مکانیزم توافقی (Consensus Mechanism) استفاده می‌شود. این مکانیزم همان‌طور که از نامش پیدا است، مورد توافق همه‌ی اعضای موجود در شبکه است. پروتکل اثبات سهام (Proof of stake) در واقع یک نوع مکانیزم توافقی است که برای ساخت و تایید بلوک‌های جدید در شبکه‌های بلاک‌چین، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش در سال 2011 معرفی شد و اگرچه که دارای هدف مشترکی با مکانیزم توافقی اثبات کار (Proof of work) است اما نحوه‌ی عمکلرد کاملا متفاوتی دارد.

درباره مکانیزم اثبات سهام (proof of stake)

از زمان پیدایش بیت‌کوین تا به‌حال، مکانیزم‌های توافقی تغییرات زیادی کرده است. علت اصلی این تغییرات، بهبود امنیت، سرعت و کیفیت ساخته‌‌شدن بلوک‌های جدید و ذخیره‌سازی اطلاعات در شبکه بوده‌است. برای ایجاد و تایید شدن بلوک‌های جدید یا به عبارتی استخراج بیت‌کوین از مکانیزم توافقی اثبات کار یا Proof of work استفاده می‌شود. این مکانیزم دارای سرعت پایین و هزینه‌ی بالایی است. پروتکل اثبات سهام در واقع برای بهبود و رفع مشکلات موجود در مکانیزم توافقی اثبات کار، ایجاد شده‌ است.

هر نوع مکانیزم توافقی دارای اجزای مختلفی است. در پروتکل‌ توافقی اثبات کار، ماینر‌ها یا استخراج‌کننده‌ها با جمع‌آوری اطلاعات اقدام به ساخت بلو‌ک‌های جدید می‌کنند. در واقع آن‌ها در حال استخراج بلوک‌های جدید هستند. این فرایند دارای حجم محاسبات بسیار بالایی است و در نتیجه مصرف انرژی بسیار بالایی دارد. ماینر‌هایی که قدرت محاسبه‌ی بالاتریی دارند، شانس بیشتریی برای ساخت بلوک‌‌های جدید و در نتیجه کسب پاداش دارند. بنابراین داشتن تجهیزاتی که منجر به افزایش قدرت محاسباتی می‌شود، یک عامل مهم برای افزایش درآمد ماینرها است. در واقع در این روش، ماینر‌ها برای دریافت پاداش ایجاد بلوک‌های جدید، با یکدیگر رقابت می‌کنند.

 اما در مکانیزم توافقی اثبات سهام، برای ایجاد و ساخته شدن بلوک‌های جدید از یک الگوریتم متفاوت استفاده می‌شود. در این مکانیزم، بازیگران موجود در شبکه با استفاده از ذخیره‌سازی یا استیک (Staking) کردن دارایی‌های خود در شبکه‌ی بلاک‌چین، اقدام به تایید تراکنش‌های جدید در شبکه می‌کنند. بنابراین به آن‌ها تاییدکنندگان (اعتبارسنج) یا Validators گفته می‌شود. هرکدام از این افراد، یک شاخه ( validator node) را تشکیل می‌دهد. در نهایت بر اساس یک فرایند نیمه شانسی، یکی از این اعتبارسنج‌ها به‌عنوان تاییدکننده و یا در واقع سازنده (ضارب) بلوک جدید انتخاب می‌شود و پاداش تایید بلوک جدید به او تعلق می‌گیرد.

نکته‌ی مهمی که وجود دارد این است که بلوک‌های جدید در روش اثبات سهام استخراج نمی‌شوند، بلکه ضرب می‌شود. رمزارز‌هایی که در بلاک‌چین خود از روش اثبات سهام استفاده می‌کنند، با سکه‌هایی شروع می‌کنند که از قبل استخراج شده‌اند و یا با استفاده از فرایند اثبات کار شروع کرده و به تدریج به اثبات سهم تبدیل می‌شوند.

نحوه‌ی مشارکت در مکانیزم توافقی اثبات سهام

افرادی که می‌خواهند در فرایند ساخت بلوک‌های جدید شرکت کنند، باید بخشی از سکه‌های خود را در شبکه‌ سپرده‌گذاری و قفل کنند. هرچقدر که میزان سکه‌هایی که در شبکه قفل می‌کنند بیشتر باشد، شانس آن‌ها برای انتخاب شدن برای ضرب بلوک جدید و دریافت پاداش بیشتر می‌شود. در واقع هرچقدر که سهم یا استیک آن‌ها بزرگ‌تر باشد، شانس آن‌ها نیز بیشتر است. زمانی که یک شاخه (Node)  به عنوان تایید‌کننده‌ی بلوک جدید انتخاب می‌شود، تمام تراکنش‌های موجود در آن بلوک را بررسی کرده و از صحت آن‌ها اطمینان پیدا می‌کند و سپس آن بلوک را امضا کرده و به زنجیره‌ بلوک‌ها اضافه می‌کند. در نهایت، پس از تایید بلوک، بخشی از کارمزد تراکنش‌ها به‌عنوان پاداش به تایید‌کننده داده‌ می‌شود.

هر Node از اعتبارسنج‌ها می‌تواند سکه‌های قفل شده خود را پس از مدتی مشخص از شبکه خارج کند. مدت زمانی که سکه‌ها در شبکه قفل می‌شوند بستگی به قوانین و مقرارت آن شبکه دارد و متفاوت است. سپس در صورتی که تایید شود، هیچ فعالیت غیرقانونی توسط این گره انجام نشده‌است، کل سکه‌های آن به همراه پاداش‌هایی که دریافت کرده‌است از شبکه خارج می‌شود.

آیا فرایند انتخاب شانسی اعتبارسنج‌ها عادلانه است؟

 ممکن است این سوال برای شما ایجاد شود که میزان استیک هر اعتبارسنج با میزان موفقیت آن‌ها ارتباط مستقیم دارد، بنابراین این فرایند عادلانه نخواهد بود و بیشتر به نفع شاخه‌های ثروتمندتر است. برای این‌که فرایند انتخاب شانسی اعتبارسنج‌هاِ، تنها به نفع افراد ثروتمندتر نباشد، راه‌کارهایی ایجاد شده‌است که عبارتند از:

• انتخاب شانسی بلوک‌ها (Randomized Block selection)
• انتخاب بر اساس سن سکه (Coin age selection)

روش انتخاب شانسی بلوک‌ها

در روش انتخاب شانسی بلوک‌ها (Randomized Block selection) بلوک‌هایی که دارای بیشترین اندازه و کم‌ترین میزان هش (Hash Value) هستند، انتخاب می‌شوند. با توجه به این‌که میزان بزرگی سهام شاخه‌ها برای همه قابل مشاهده‌ است، این موضوع توسط سایر اعتبارسنج‌ها قابل پیش‌بینی است.

روش انتخاب بر اساس سن سکه

در روش انتخاب بر اساس سن سکه (Coin age selection) شاخه‌ها بر اساس زمانی که سهام خود را در شبکه استیک کرده‌اند، انتخاب می‌شوند. عمر سکه عبارت است از تعداد روز‌هایی که سکه‌ها در شبکه استیک شده‌اند، ضرب‌در تعداد سکه‌ها. پس از انتخاب یک شاخه برای تایید یک بلوک، عمر آن‌ شاخه دوباره از صفر محاسبه می‌شود و باید تا مدت مشخصی صبر کند تا بتواند اقدام به مشارکت در ساخت بلوک‌های جدید کند. این موضوع باعث می‌شود تا شاخه‌هایی که دارای سهام بزرگی هستند نتوانند کل شبکه را تحت کنترل خود قرار دهند.

باید توجه داشت که هر شبکه‌ای که از روش اثبات سهام استفاده می‌کند، قوانین و مقررات مخصوص به خود را دارد. بنابراین ممکن است اجزا و فرایند‌هایی که در اینجا توضیح داده شده‌اند، برای هر شبکه متفاوت عمل کنند.

چگونه می‌توانیم به بلوک‌های جدیدی که توسط اعتبارسنج‌ها (validators) ساخته می‌شوند، اعتماد کنیم؟

یکی از مهم‌ترین چالش‌های موجود در شبکه‌های بلاک‌چین امنیت است. در روش اثبات سهام برای حل این موضوع، پروتکل‌هایی ایجاد شده است که از اقدامات غیرقانونی و جعل تراکنش‌ها جلوگیری می‌کند. همانطور که پیش‌تر گفته‌ شد، اعتبارسنج‌ها بخشی از سکه‌های خود را به عنوان سهم در شبکه قفل یا استیک می‌کنند. براساس قوانین، در‌صورتی که اقدامات غیرقانونی و تراکنش‌های جعلی در شبکه تشخیص داده‌ شود، اعتبارسنج، بخشی از سکه‌های خود را به عنوان جریمه از دست می‌دهد. بنابراین سهم اعتبارسنج که در شبکه قفل شده‌است از اقدامات غیرقانونی توسط اعتبارسنج جلوگیری کرده و به عنوان یک انگیزه برای عدم تخلف عمل می‌کند. بنابراین تا زمانی که سهامی که اعتبارسنج در شبکه استیک کرده‌ است، بیشتر از کارمزد تراکنش‌ها باشد، اعتبارسنج اقدام به جعل تراکنش‌های غیرقانونی نمی‌کند، زیرا که سودی که از این راه کسب می‌کند از ضرری که متحمل می‌شود، بیشتر است.

حمله‌ی 51 درصد ٪51 Attack

تنها در صورتی که اعتبارسنج 51 درصد از کل رمزارز‌های موجود در شبکه را داشته‌باشد، می‌تواند کل شبکه را کنترل کرده و تراکنش‌های جعلی را در شبکه ثبت کند. از لحاظ تئوری این موضوع درست است ولی از لحاظ عملی احتمال این‌که کسی بتواند 51 درصد از کل رمزارز‌های یک شبکه را خریداری کند، بسیار پایین است.

مکانیزم اثبات سهام تا چه میزان غیرمتمرکز است؟

مکانیزم توافقی اثبات سهام از روش اثبات کار غیرمتمرکزتر است. در روش اثبات کار، ماینر‌ها می‌توانند با استفاده از تجمیع استخر‌های استخراج، فرایند استخراج بیت‌کوین را تحت کنترل خود قرار داده و آن را متمرکز کنند. در صورتی که این اتفاق رخ بدهد، آن‌ها می‌توانند اقدام به جعل تراکنش‌ها کنند. 

همچنین با توجه به گران بودن تجهیزات استخراج و هزینه‌ی بالا در مکانیزم اثبات کار، افراد کم‌تری می‌توانند در استخراج بلوک‌های جدید مشارکت کنند. اما با توجه به این‌که در فرایند اثبات سهام، افراد می‌توانند با هزینه‌ی خیلی کم‌تری در تولید بلوک‌های جدید شرکت کنند، تعداد اعتبارسنج‌ها افزایش پیدا کرده و در نتیجه غیرمتمرکز‌تر خواهد بود.

نحوه‌ی محاسبه‌ی سود اعتبارسنج‌ها در مکانیزم اثبات سهام چگونه‌ است؟

هر شبکه‌ی بلاک‌چین، روش مخصوصی برای محاسبه‌ی میزان سود استیکینگ دارد. برخی از شبکه‌ها بر پایه‌ی بلوک‌ها این کار را انجام می‌دهند و عوامل مختلفی را در نظر می‌گیریند، مانند:

• نرخ تورم
• میزان کوین‌های استیک شده توسط اعتبارسنج (validator) 
• مدت زمانی که اعتبارسنج به صورت فعال، در حال استیک کردن بوده است
• تعداد کل کوین‌های استیک‌شده در شبکه
• و سایر عوامل..

برخی دیگر از شبکه‌ها سود استیکینگ را بر اساس درصدی ثابت و معمولا سالانه محاسبه می‌کنند. این نرخ سود‌ها برای جبران هزینه‌ی نرخ تورم، به اعتبارسنج‌ها داده می‌شود. تورم باعث تشویق افراد به شرکت در فرآیند استیکینگ می‌شود و در این مدل، اعتبارسنج‌ها می‌توانند به‌صورت دقیق نرخ سود استیکینگ را محاسبه کنند. قابل پیش‌بینی بودن نرخ سود مزیت بیشتری نسبت به نامعلوم بودن آن دارد و می‌تواند موجب افزایش مشارکت افراد در استیکینگ شود.

یکی از معروف‌ترین سایت‌هایی که در آن میزان سود و پاداش استیکینگ برای رمز‌ارز‌های مختلف وجود دارد، StakingRewards.com است. 

ریسک سرمایه‌گذاری به عنوان یک اعتبارسنج در مکانیزم اثبات سهام

باید در نظر داشته باشیم که استیکینگ دارای ریسک‌هایی است که باید قبل از ورود به این فرآیند، آن‌ها را بررسی کرد. اول این که با توجه به غیرمتمرکز بودن این فرآیند، قانون گذاری و نظارت مشخصی در آن وجود ندارد. همچنین مدت زمانی که پول شما در این فرآیند بلوکه می‌شود، موضوع مهمی است، زیرا که می‌تواند باعث ایجاد ضرر و یا از دست دادن  فرصت کسب سود بیشتر  برای شما شود. بنابراین بهتر است رمزارز‌هایی را که می‌خواهید برای مدتی بیش از یک سال نگه‌داری کنید را برای استیک کردن استفاده کنید. زیرا که اگر قیمت دارایی‌های استیک شده افزایش چشم‌گیری پیدا کند، به دلیل بلوکه بودن پول در استیکینگ، سرمایه‌گذار قادر به فروش آن‌ها نیست و در این موقعیت استیکینگ می‌تواند سود زیادی برای سرمایه‌گذار داشته باشد. همچنین در صورت کاهش چشم‌گیر قیمت رمزارز‌های استیک شده، سرمایه‌گذار در هنگام برداشت دارایی‌های خود با ضرر مواجه خواهد شد. به همین دلیل بهتر است دارایی‌هایی که قصد دارید آن‌ها به صورت بلند مدت نگه‌داری کنید را برای استیکینگ استفاده کنید.

بررسی مکانیزم اثبات سهام در شبکه‌های مختلف و مزیت‌های آن

 مکانیزم اثبات سهام دارای مزیت‌های زیادی است. یکی از مهم‌ترین مزیت‌های آن مصرف انرژی بسیار پایین است. این روش دارای سرعت و امنیت بسیار بالایی است و می‌تواند به عنوان یک بستر بسیار مناسب برای ساخت و توسعه‌‌ی سیستم‌های دیفای مورد استفاده قرار بگیرد. همان‌طور که اشاره شد، کلیت این روش تقریبا ثابت است، ولی اجزا و سیستم عملکرد آن در شبکه‌های مختلف، بایکدیگر فرق می‌کند.

مثلا شبکه‌ی کاردانو (Cardano) و پولکادوت (Polkadot) هردو از مکانیزم توافقی اثبات سهام استفاده می‌کنند، اما اجزا و روش آن‌ها با یکدیگر متفاوت است. با توجه به مسائل و مشکلات مربوط به شبکه‌های بلاک‌چین، این مکانیزم در حال تغییر و تحول است.

چالش‌های موجود در شبکه‌ بلاک‌چین

یکی از مهم‌ترین چالش‌های موجود در شبکه‌ بلاک‌چین مقیاس‌پذیری (Scalability) است که فرایند اثبات سهام آن را بهبود بخشیده است. مقیاس‌پذیری عبارت است از، قابلیت افزایش کارایی یک شبکه از طریق افزایش منابع و امکانات محاسباتی.  یکی از بزرگترین مشکلات مکانیزم اثبات کار این است که مقیاس‌پذیر نیست. اما درساختار مکانیزم اثبات سهام، این قابلیت به وجود می‌آید تا شبکه‌های بلاک‌چینی که از این مکانیزم استفاده می‌کنند، مقیاس پذیر شوند. 

روش اثبات سهام دارای کاربردهای بیشتری نیز است. این مکانیزم به همه‌ی افرادی که دارای بخشی از یک رمزارز هستند، اجازه می‌دهد تا در سیستم آن شبکه حق رای و تصمیم‌گیری داشته باشند. اما در روش اثبات کار، تنها ماینرها هستند که می‌توانند برای ایجاد تغییرات در شبکه تصمیم‌گیری کنند. مثلا در شبکه‌ی کاردانو افراد با استفاده از سیستم خزانه (مقاله‌ی کاردانو مطالعه شود) می‌توانند در تصمیمات گرفته شده برای توسعه‌ی شبکه مشارکت کنند. این موضوع می‌تواند باعث افزایش عدم تمرکز و خودپایداری در شبکه‌های بلاک‌چین شود.

NFT خلاصه شده‌ی عبارت (Non-Fungible Tokens) است و به معنی توکن‌ غیرقابل معاوضه است. NFT دارایی‌های دیجیتالی هستند که پشتوانه‌ آن‌ها، اشیا و چیز‌های محسوس و غیرقابل محسوس در دنیای واقعی هستند. چیز‌هایی مانند نقاشی‌ها و آثار هنری، موسیقی یا آیتم‌های موجود در بازی‌های کامپیوتری. توکن‌ غیرقابل معاوضه به‌صورت آنلاین و از طریق رمزارز‌ها مورد خرید و فروش قرار می‌گیرند و اطلاعات مربوط به مبادلات و معاملات آن‌ها در سیستم شبکه‌ بلاک‌چین ذخیره و ثبت‌ می‌شود.

NFT ها از سال 2014 ایجاد شده‌اند و در سال‌های اخیر در حوزه‌ خرید و فروش آثار هنری مورد استفاده‌ی بسیار زیادی قرار گرفته و شهرت زیادی پیدا کرده‌اند. از سال 2017 تا به‌حال میزان NFTها خریداری شده به 174 میلیون دلار رسیده است که عدد بسیار بزرگ و قابل توجهی است.

چرا برای این دارایی‌های دیجیتال نام غیرقابل معاوضه را انتخاب کرده‌اند؟

دلیل این موضوع این است که این دارایی‌ها یا توکن‌ها کاملا‌ منحصر به فرد هستند و هر توکن‌ غیرقابل معاوضه دارای کد‌های دیجیتالِ شناسایی مختص به خود بوده و با NFT دیگر قابل معاوضه و مبادله نیست. دقیقا مانند آثار هنری که از هرکدام از آن‌ها فقط یک آیتم اصلی وجود دارد و بقیه‌ی آثار مشابه، فقط کپی شده هستند و ارزش آن‌ها بسیار کمتر از اثر اصلی است که توسط خود هنرمند خلق شده‌است. بنابراین برای خرید و فروش آثار هنری NFT ها گزینه‌ی بسیار مناسبی هستند. اطلاعات مربوط به هر توکن‌ غیرقابل معاوضه به صورت کامل در شبکه‌ بلاک‌چین ثبت شده و کسی که اقدام به خرید یک اثر هنری در قالب  NFTمی‌کند، می‌تواند از اصل بودن آن به راحتی مطمئن شود، زیرا که اطلاعات مربوط به آن کاملا شفاف و دقیق در شبکه‌ی بلاک‌چین ذخیره شده و قابل ردیابی است.

در تصویر بالا توکن‌های توکن‌ غیرقابل معاوضه که دارای بیشترین ارزش بازار هستند به ترتیب آورده شده است. این لیست در وب‌سایت Coinmarketcap.com قابل مشاهده است. ضمنا برای آشنایی بیشتر با این وب‌سایت، می‌توانید مقاله مارکت‌کپ چیست را بخوانید.

همچنین یکی دیگر از وب‌سایت‌های معروف که در آن می‌توان پروژه‌های برتر NFT را دید، وب‌سایت Nonfungible.com است.

NFT ها و شبکه‌ی بلاک‌چین

همانطور که گفته شد، NFT ها بر روی شبکه‌ی بلاک‌چین ذخیره و ثبت می‌شوند و این شبکه همانند یک دفتر(Ledger) است که اطلاعات و تراکنشات مربوط به آن در اختیار عموم قرار دارد و برای همه قابل دسترسی است. معمولا این دارایی‌ها بر روی شبکه‌ی بلاک‌چین اتریوم وجود دارند و البته که سایر بلاک‌چین‌ها نیز قابلیت پشتیبانی از این دارایی‌ها را دارند. دارایی‌های محسوس و نامحسوسی که برای این توکن‌ها به عنوان پشتوانه مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از:

• آثار هنری
• موسیقی
• اقلامی که برای کلکسیونر‌ها جذاب هستند
• آواتار‌ها و شخصیت‌های مجازی
• فایل‌های تصویری و لحظات حساس ورزشی

مثلا یکی از معروف‌ترین پروژه‌های توکن‌ غیرقابل معاوضه به اسم Cyberpunk است که در این پروژه شخصیت‌های کارتونی دیجیتالی به صورت منحصر به فرد تولید می‌شوند و در ابتدا به صورت رایگان در اختیار افراد قرار می‌گرفتند، اما پس از مدتی به علت افزایش تقاضا، با قیمت‌های بسیار بالایی مورد خرید و فروش قرار گرفتند.

همانطور که در تصویر بالا مشاهده می‌کنید، بعضی از این شخصیت‌های دیجیتالی در حال حاضر با قیمت بالای ۱۵۰ هزار دلار یا برابر با ۳۹ واحد اتریوم(با قیمتی که نگارش این مقاله صورت گرفته است) در بازار خرید و فروش می‌شوند. همچنین تاریخ دقیق معامله، در سمت راست لیست قابل مشاهده است.

چرا NFT برای هنرمندان و تولیدکنندگان محتوا جذاب است؟

شبکه‌ بلاک‌چین و NFT ها فرصت بسیار مناسبی را برای هنرمندان و تولید‌کنندگان محتوا فراهم می‌کند تا آثار خود را به فروش برسانند. برای مثال، یک هنرمند برای فروش آثار خود، دیگر نیازی به برگزاری نمایشگاه ندارد و می‌تواند آثار خود را به‌صورت مستقیم، تحت قالب توکن‌ غیرقابل معاوضه به علاقه‌مندان بفروشد و با حذف واسطه‌ها سود بیشتری نیز کسب کند. همچنین، با استفاده از قانون حق امتیاز هنری در شبکه‌ی توکن‌ غیرقابل معاوضه، هنرمند می‌تواند حتی پس از فروش اثر از خرید و فروش‌های آینده‌ی اثر هنری خود، درصدی را به عنوان حق مالکیت هنری کسب کند.

همچنین NFT ها فقط برای هنرمندان جذاب نیستند. بسیاری از خیریه‌ها می‌توانند با استفاده از این توکن‌ها منابع مالی مورد نیاز خود را تامین کنند.

سرمایه‌گذاری در توکن‌ غیرقابل معاوضه (NFT)

NFT ها دارایی‌های نسبتا جدیدی هستند و سرمایه‌گذاری در آن‌ها دارای ریسک‌ بالایی است، زیرا که آینده‌ی آن‌ها نامعلوم است و در مورد گذشته‌ی آن‌ها نیز اطلاعات کافی برای تحلیل دقیق وجود ندارد. بنابراین، سرمایه‌گذاری در این دارایی‌ها یک تصمیم کاملا شخصی است و باید در نظر داشت که همه‌ی افراد، با انگیزه‌ی سرمایه‌گذاری و کسب سود، اقدام به خرید این توکن‌ها نمی‌کنند. بعضی از افراد علاقه‌مند به داشتن آثار هنری خاص هستند و یا بعضی‌ها کلکسیونر هستند و غیره. همانند سایر دارایی‌ها، قیمت توکن‌ غیرقابل معاوضه نیز تحت تاثیر عرضه و تقاضا تعیین می‌شود، بنابراین قبل از خرید این دارایی‌ها باید عوامل و شرایط اقتصادی مربوط را مورد بررسی و تحقیق قرار دهید. بعضی از معروف‌ترین وب‌سایت‌ها برای خرید این دارایی‌ها OpenSea.io، Rarible.com و foundation.app هستند.

پرایس اکشن (Price Action) و کاربرد آن در ارز‌های دیجیتال

پرایس اکشن (Price Action) چه اطلاعاتی را به ما می دهد؟ تحلیل پرایس اکشن چه مزیتی دارد؟سرمایه‌گذاران برای تحلیل و پیش‌بینی‌ قیمت دارایی‌های مختلف در بازار‌های مالی، از رویکرد‌ها و روش‌های مختلفی استفاده می‌کنند. به صورت کلی در بازار‌های مالی، دو دسته تحلیل وجود دارد که عبارتند از تحلیل تکنیکال (Technical Analysis) و تحلیل فاندامنتال (Fundamental Analysis).

مقدمه ای بر پرایس اکشن (Price Action)

در تحلیل تکنیکال، سرمایه‌گذاران با تحلیل و بررسی داده‌های تاریخی در مورد قیمت سهم‌ها و به‌طور کلی دارایی‌های مالی، اقدام به پیش‌بینی قیمت در آینده می‌کنند. تحلیل تکنیکال دارای طیف گسترده‌ای از  انواع روش‌ها و رویکرد‌ها است و ترکیبی است از هنر و محاسبات ریاضی. پرایس اکشن (Price Action) یا رفتار قیمت‌، در‌ واقع نوعی تحلیل تکنیکال است که بر خلاف سایر رویکرد‌های تحلیل تکنیکال، تنها با استفاده از رفتار قیمت در زمان‌های مختلف و با بررسی الگو‌های خاصی که قیمت‌ها در طول زمان تشکیل می‌دهند، رفتار قیمت در آینده را پیش‌بینی می‌کند.

در تحلیل پرایس اکشن (رفتار قیمت) ، با تمرکز و تاکید بر نمودار قیمت، رفتار، الگو‌ها و حرکت‌های معنی‌دار قیمت‌ها شناسایی می‌شود. در این مدل تحلیل از سایر اندیکاتور‌های تکنیکال استفاده‌ی زیادی نمی‌شود و فقط حرکت‌ قیمت‌ها و الگو‌های تشکیل شده مورد تحلیل و بررسی قرار می‌گیرد. در واقع  پرایس اکشن نه‌تنها نشان‌دهنده‌ی رفتار قیمت در طول زمان است، بلکه نشان‌دهنده‌ی رفتار بازار، بازیگران و سرمایه‌گذاران نیز است. تاثیر‌ همه‌ی اخبار و اتفاقات مهم در گذشته، حال و آینده را می‌توان در نمودار  قیمت‌ مشاهده کرد. بنابراین تحلیل پرایس اکشن (Price Action) از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.

پرایس اکشن و الگوهای شمعی (CandleSticks)

معمولا برای تحلیل تکنیکال و Price Action از الگو‌های شمعی استفاده می‌شود. الگو‌های شمعی یکی از روش‌های نمایش نمودار قیمت و زمان است. این الگو‌ها ساده و قابل فهم هستند و نسبت به سایر روش‌های نمایش نمودار قیمت و زمان، قیمت‌ها را با جزئیات کامل‌تری نشان می‌دهند.

نمودار بالا نمونه‌ای از نمودار قیمت و زمان با استفاده از الگو‌های شمعی است. الگو‌های شمعی به دلیل ویژگی‌های خاصی که دارند، می‌توانند الگو‌های قیمتی خاصی را نشان دهند و برای تحلیل Price Action بسیار مناسب هستند. بنابراین قبل از آشنایی با رفتار قیمت‌ها، باید به صورت کامل با نحوه‌ی نمایش الگو‌های شمعی آشنا باشید.

در الگو‌های شمعی هر شمع یا کندل نشان‌دهنده‌ی یک واحد یا یک جلسه‌ی معاملاتی است. مثلا اگر نمودار قیمت‌‌ها روزانه باشد، هر کندل نشان‌دهنده‌ی یک روز معمالاتی است. معمولا اگر قیمت‌ سهم یا دارایی از شروع جلسه تا پایان صعودی باشد، کندل به رنگ سبز نشان داده می‌شود و اگر منفی باشد، به صورت قرمز یا خالی نشان داده‌ می‌شود. ضلع پایین در صورت سبز بودن کندل، نشان‌دهنده قیمت اولیه یا همان قیمت باز شدن open price است و اگر کندل قرمز باشد، ضلع بالای کندل، نشان‌دهنده‌ی قیمت بسته شدن یا Closed price است. به دو خط بالا و پایین، سایه یا shadow گفته می‌شود و خط پایین نشان‌دهنده‌ی کمترین قیمت در آن جلسه‌ی معاملاتی  و خط بالا نشان‌دهنده‌ی بیشترین قیمت در آن جلسه معاملاتی است. 

تحلیل رفتار قیمت (Price Action)

قیمت‌ها در طول زمان الگو‌ها و جهت‌گیری‌های خاصی را شکل می‌دهند. این الگو‌ها به مرور زمان شناخته شده‌اند و دارای انواع مختلفی هستند. الگو‌های شکل گرفته در نمودار‌های شمعی از معروف‌ترین این الگو‌ها هستند. نکته‌ی مهمی که باید در نظر داشت این است،که برداشت هر سرمایه‌گذار یا تحلیل‌گر از این الگو‌ها متفاوت است. به‌عبارتی انواع برداشت‌ها و نتیجه‌گیری‌ها از این این تحلیل‌ها بستگی به افراد دارد و شخصی است. همه‌ی افراد در بازار‌های مالی سود نمی‌کنند و برنده نیستند.

تحلیل انواع روند در پرایس اکشن

نقطه‌ شروع در تحلیل (رفتار قیمت)، تشخیص فاز بازار است. این به معنی است که، ابتدا باید تشخیص دهیم قیمت‌ها در چه فازی قرار دارند. سه فاز کلی در رفتار قیمت‌ها وجود دارند که عبارتند از Consolidation (تثبیت قیمت‌ها)، فاز اصلاحی Retracement و Trending ( روند قیمت‌ها). در فازConsolidation قیمت‌ها در یک محدوده‌ی خاصی که معمولا بین دو ناحیه‌ی مقاومتی Resistance یا حمایتی Support است، نوسان می‌کنند. در فاز روند، قیمت‌ها در یک جهت خاص در حال حرکت هستند و صعودی یا نزولی هستند. البته باید در نظر داشت که  درون هرکدام از این فاز‌ها، فاز‌های کوچک‌تری نیز وجود دارند و حرکات و رفتار قیمت‌ها دارای اولویت هستند. این حرکات به دو دسته‌ی مینور Minor و ماژور Major تقسیم بندی‌ می‌شوند. در فاز اصلاحی نیز قیمت‌ها روند متفاوتی نسبت به روند قبلی پیش گرفته و دوباره به روند قبلی باز می‌گردند و یا وارد فاز Consolidation یا تثبیت می‌شوند.

مثال تحلیل روند

به عنوان مثال در تصویر زیر قیمت بیت‌کوین در تایم‌فریم یا دوره‌ی زمانی روزانه نمایش داده‌ شده‌است. در این نمودار قیمت بیت‌کوین ابتدا از محدوده‌ی 59731 دلار وارد یک کانال نزولی شده‌است و یک روند نزولی را تشکیل داده‌است. این روند نزولی تا محدوده‌ی 32473 دلار ادامه داشته و پس از آن متوقف شده است. بعد از آن  قیمت این رمزارز  وارد یک فاز تثبیتی بین محدوده‌ی 32473 دلار و 39925 شده است.

یکی از نشانه‌های روند نزولی تشکیل کندل‌هایی است که پایین‌تر از کندل قبلی بسته می‌شوند.. معمولا پس از هر روند ماژور مانند روند بالا یک دوره‌ی تثبیت وجود دارد و در اصطلاح به آن دوره‌ی استراحت نیز گفته می‌شود. البته ممکن است  یک حرکت اصلاحی نیز در جهت مخالف شکل بگیرد که در قسمت بعد در مورد آن توضیح خواهیم داد. حالا در اینجا، سرمایه‌گذاران با این معما روبه‌رو می‌شوند که، قیمت بیت‌کوین پس از خروج از کانالی که در حال حاضر در آن تثبیت شده، چه روندی را پیش می‌گیرد. برای پیش‌بینی این موضوع، تنها تحلیل رفتار قیمت کافی نیست و باید از سایر اندیکاتور‌ها و تحلیل‌های تکنیکال موجود و حتی تحلیل بنیادی نیز استفاده کرد. 

حرکت‌های اصلاحی، خطوط حمایت و مقاومت در رفتار قیمت‌ها

همانطور که گفته شد، حرکت‌های اصلاحی عبارتند از تغییر روند قیمت در جهت مخالف. مثلا اگر قیمت روند صعودی دارد با یک اصلاح، وارد فاز نزولی می‌شود و دوباره وارد فاز صعودی شده یا در یک محدوده‌ی خاص تثبیت می‌شود. یکی از مهم‌ترین و معروف‌ترین روش‌ها برای تعیین میزان اصلاح قیمت‌ها پس از هر روند، نسبت‌های فیبوناچی است. با استفاده از این نسبت‌ها می‌توان محدوده‌های مقاومت و حمایت را تشخیص داد، و در مورد میزان اصلاح قیمت‌ها پیش‌بینی کرد.  این نسبت‌ها می‌توانند خطوط حمایت و مقاومت را مشخص کنند. با استفاده از این خطوط می‌توان معکوس شدن روند را تشخیص داد.

در نمودار زیر قیمت‌ بیت‌کوین یک روند صعودی را در تایم‌‌فریم روزانه از قیمت 30512 دلار شروع کرده و توانسته تا 58261 دلار رشد کند.

پس از متوقف شدن قیمت در محدوده‌ی 58261 دلار، یک روند اصلاحی نزولی شکل گرفته و قیمت تا 44435 دلار کاهش پیدا کرده‌است. این محدوده‌ی قیمتی در ناحیه‌ی 50 درصد فیبوناچی قرار دارد که نسبت بسیار قدرت‌مندی است و یک حمایت قوی را تشکیل داده‌است. یک کندل قرمز رنگ با یک سایه‌ی بلند در این ناحیه وجود دارد که خود آن نیز یک Pin Bar است PIN BAR یکی از الگوهای شمعی است که نشان‌‌دهنده‌ی معکوس شدن روند است و پس از آن دوباره روند صعودی شکل گرفته است. لازم به ذکر است که محدوده‌ی قیمت 58621 دلار که روند صعودی قبلی قادر به شکستن آن نبود، تبدیل به یک مقاومت قدرت‌مند شده و در مقابل روند‌های صعودی بعد نیز مقاوت کرده و از رشد قیمت  جلوگیری کرده‌است. بنابراین با شناسایی روند‌های اصلی و اصلاحی و پیدا کردن خطوط حمایت و مقاومت، می‌توان رفتار قیمت را پیش‌بینی کرد.

بازه‌ی زمانی یا Time Frame

بازه‌ی زمانی یا Time Frame، واحد‌های زمانی‌ای که نمودار قیمت‌ها بر اساس آن نمایش داده می‌شود. مثلا اگر نمودار قیمت‌‌ها روزانه باشد، هر کندل نشان‌دهنده‌ی یک روز معمالاتی است. تایم‌فریم‌ها می‌توانند از یک ثانیه تا 1ساعت، 4ساعت، روزانه و حتی سالانه باشند. سرمایه‌گذاران با توجه به میزان ریسک‌پذیری و استراتژی معاملاتی که دارند، تایم‌فریم معاملاتی خاص خود را انتخاب می‌کنند. بعضی از سرمایه‌گذاران از تحلیل تایم‌فریم‌های چندگانه Multiple Timeframes استفاده می‌کنند. به طور کلی، هر چقدر که میزان تایم‌فریم کوچک‌تر باشد، بازه‌ی معاملاتی سرمایه‌گذار نیز کوچک‌تر می‌شود. مثلا اگر سرمایه‌گذاری تمایل به سرمایه‌گذاری در کوتاه‌مدت  داشته باشد، بهتر است که از تایم‌فریم‌های کوچک‌تر مانند 1ساعته و 15 دقیقه‌ای استفاده کند. سرمایه‌گذارانی که تمایل به سرمایه‌گذاری بلند‌مدت دارند از تایم‌فریم‌های هفتگی یا ماهانه برای تحلیل رفتار قیمت‌ها استفاده می‌کنند.

بهتر است در بازار‌هایی که دارایی نوسانات زیادی هستند، از Price Action در تایم‌فریم‌های کوچک‌تر برای تحلیل رفتار قیمت استفاده کنید. خطوط حمایت و مقاومت با گذشت زمان همچنان کارایی دارند. ممکن است خط حمایتی که 6 ماه قبل، از ریزش قیمت‌ها جلوگیری کرده است، دوباره تبدیل به یک حمایت و یا حتی یک مقاومت قدرت‌مند شود. تحلیل بازه‌های زمانی یکی از مهم‌ترین قسمت‌ها در بررسی و تحلیل رفتار قیمت در price action است. باید قبل از ورود به معالمه، رفتار قیمت را در بازه‌های زمانی مختلف بررسی کنید.

استفاده از تحلیل پرایس اکشن در معاملات رمزارز‌ها

محدودیت‌ها و مزیت‌های پرایس اکشن (Price Action)

پرایس اکشن (Price Action) برای بررسی و پیش‌بینی قیمت‌ همه‌ی دارایی‌های مالی کاربرد دارد. یکی از مزیت این تحلیل، ساده بودن آن است. بعضی از تحلیل‌گران با پیچیده کردن بیش از حد تحلیل خود، باعث بروز خطا در پیش‌بینی‌های خود می‌شوند. اما ساده بودن Price Actionباعث افزایش دقت آن می‌شود. البته باید در نظر داشت که برای تحلیل و معامله در بازار‌ها باید عوامل مختلفی را در نظر گرفت و price action به تنهایی قادر به پیش‌بینی و تحلیل کامل نیست. همچنین به علت پیچیدگی بعضی از الگو‌ها و روند‌ها، برداشت‌های مختلفی از رفتار قیمت می‌شود. باید مراقب بود که سیگنال‌های معاملاتی تولید شده، همواره دقیق نیست و بعضا موجب ایجاد ضرر برای سرمایه‌گذاران می‌شود. 

نکته قابل توجه در کاربرد پرایس اکشن

نکته‌ی مهمی که در استفاده از رفتار قیمت‌ها برای معامله‌ی رمزارز‌ها باید در نظر داشت، این است که هر رمزارز دارای رفتار قیمتی مختص به خود است. عواملی مانند نقدشوندگی و مارکت‌کپ و سایر عوامل بنیادی باعث تاثیر‌گذاری در نوسانات رمز‌ارز‌ها شده و رفتار قیمت آن‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهند. بهتر است برای تحلیل رفتار قیمت رمزارز‌ها، ابتدا در تایم‌فریم‌های مختلف، الگو‌ها و روند‌های مختلف را بررسی و شناسایی کنید. الگو‌های مختلف یا خطوط حمایت و مقاومتی که در طول زمان ایجاد می‌شوند، همیشه قابل اعتماد نیستند.  اخبار و فضاسازی‌های موجود در بازار می‌توانند به راحتی باعث شکسته شدن این خطوط شوند. بنابراین برای معامله‌ی رمزارز‌ها باید عوامل بنیادی را نیز در نظر بگیرید. زیرا  الگو‌ها و روند‌های شکل گرفته شده در بازار، تنها برداشت شخصی ما هستند و ممکن است این برداشت‌ها اشتباه باشند.

سولانا (Solana) یک پروژه با هدف حل مشکلات بلاک‌چین است که قصد دارد، یک شبکه مقیاس‌پذیر که بسیار سریع‌تر از هر بلاک‌چین دیگری است، راه‌اندازی کند. SOLANA برای بهبود سرعت خود از روش منحصربه‌فرد گواه اثبات تاریخ (POH) استفاده می‌کند. کاربران می‌توانند هزینه تراکنش و قراردادهای هوشمند در این شبکه را با ارز SOL پرداخت کنند، SOL ارز بومی بلاک‌چین سولانا است.

معرفی ارز دیجیتال سولانا

وقتی صحبت از فناوری بلاک‌چین می‌شود، مقیاس‌پذیری یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های موجود است. با رشد این شبکه‌ها، آن‌ها اغلب از نظر سرعت تراکنش و زمان تایید، با محدودیت‌هایی روبه‌رو می‌شوند. هدف سولانا رفع این محدودیت‌ها بدون به خطر انداختن امنیت یا عدم تمرکز بلاک‌چین است.

Solana در سال 2017 توسط آناتولی یاکوونکو (Anatoly Yakovenko) تاسیس شد. یاکوونکو برنامه بلاک‌چین سولانا را با هدف کاهش زمان لازم، برای رسیدن به اجماع گره‌ها و درنتیجه امکان مقیاس‌پذیری بیشتر، برای برنامه‌هایی که به‌سرعت رشد می‌کنند، ایجاد کرد. Yakovenko قبلاً مهندس نرم‌افزار در Dropbox و Qualcomm بود، برای ساخت آزمایشگاه سولانا با گرگ فیتزجرالد، همكار سابقش در كوالكام، همکاری كرد و در سال 2018 راه‌اندازی شد.

نسخه Solana Mainnet در مارس 2020 باقابلیت‌های اساسی قرارداد و معاملات هوشمند راه‌اندازی شد.

برخی از شرکای سولانا چه کسانی هستند؟

Solana با نام اختصاری (SOL) شرکای بسیار کمی در صنعت رمزنگاری دارد. بسیاری از آن‌ها بهترین و درخشان‌ترین در صنعت رمزنگاری هستند. برخی از این شرکت‌ها عبارت‌اند از:

 Project Serum ،FTX ،Terra ، akash، Chainlink ،civic ، dfuse، Formatic، Stardust،Kin ، Tempest

سولانا چگونه کار می‌کند؟

Solana نسل سوم بلاک‌چین، با اجماع اثبات سهام است. برخلاف بیت‌کوین که از الگوریتم PoW به‌عنوان یک ساعت غیرمتمرکز برای سیستم استفاده می‌کند، سولانا از روشی به‌نام اثبات تاریخ استفاده می‌کند. شما با اثبات تاریخ، می‌توانید سوابق تاریخی ایجاد کنید که ثابت کند یک رویداد در یک‌لحظه خاص در زمان اتفاق افتاده است.

پیگیری ترتیب معاملات برای ارزهای رمز پایه بسیار حیاتی است. بیت‌کوین این کار را با تجمیع تراکنش‌ها در بلوک‌ها با یک مهر زمان انجام می‌دهد. هر گره باید این بلوک‌ها را با اجماع با سایر گره‌ها اعتبارسنجی کند. این فرآیند زمان انتظار را در گره‌ها برای تایید بلوک در سراسر شبکه را بسیار افزایش می‌دهد. در عوض سولانا رویکرد متفاوتی را اتخاذ می‌کند. بیایید نگاهی دقیق‌تر بیندازیم.

1. ورودی معاملات به رهبر
2. رهبر، پیام‌ها را مرتب می‌کند و به آن‌ها با دقت بالا دستور می‌دهد تا بتوانند توسط سایر گره‌ها پردازش شوند
3. سپس رهبر، معاملات را با وضعیت فعلی ذخیره‌شده در RAM انجام می‌دهد
4. در مرحله بعد رهبر، معاملات و امضای وضعیت نهایی را برای Verifiers (گره‌های تکراری) منتشر می‌کند
5. سپس تایید‌کنندگان همان معاملات را در نسخه‌های خود اجرا می‌کنند و در‌صورت دریافت امضای تایید، آن‌ها را منتشر می‌کنند
6. سپس تاییدهای منتشرشده به‌عنوان رای برای الگوریتم اجماع عمل می‌کند.

اثبات تاریخ چیست؟

رویدادها و معاملات سولانا همه با استفاده از تابع SHA256 هش می‌شوند. این تابع یک ورودی می‌گیرد و یک خروجی منحصربه‌فرد تولید می‌کند که پیش‌بینی آن بسیار دشوار است. سولانا خروجی یک تراکنش را می‌گیرد و از آن به‌عنوان ورودی هش بعدی استفاده می‌کند. ترتیب معاملات در حال حاضر در خروجی هش تعبیه‌شده است.

این فرآیند هش زنجیره‌ای طولانی و بدون وقفه از معاملات ایجاد می‌کند. این ویژگی یک نظم واضح و قابل تایید از معاملات را انجام می‌دهد که اعتبارسنج بدون نیاز به یک زمان‌بندی معمولی به یک بلوک اضافه می‌کند. هش کردن همچنین به زمان خاصی برای تکمیل نیاز دارد، به این معنی که اعتبارسنجان می‌توانند به‌راحتی زمان سپری‌شده را بررسی کنند.

اثبات تاریخ با روشی که بیت‌کوین، به‌عنوان بخشی از مکانیزم اجماع اثبات کار خود استفاده می‌کند، متفاوت است. بلاک‌های بیت‌کوین گروه‌های بزرگی از تراکنش‌های بدون نظم هستند. هر ماینر بیت‌کوین بر اساس ساعت محلی خود زمان و تاریخ را به بلوکی که استخراج می‌کند اضافه می‌کند. زمان ممکن است باتوجه به گره‌های دیگر متفاوت باشد یا حتی نادرست باشد. سپس گره‌ها باید تشخیص دهند که آیا زمان‌بندی معتبر است یا خیر.

اعتبارسنجان با سفارش تراکنش‌ها در یک زنجیره هش، اطلاعات کمتری را در هر بلوک پردازش و انتقال می‌دهند. استفاده از نسخه هش شده آخرین وضعیت معاملات، زمان تایید بلوک جدید را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.

مهم است که درک کنیم اثبات تاریخ، یک سازوکار اجماعی نیست. در عوض راهی برای بهبود زمان صرف تایید ترتیب معاملات است. هنگامی که با اثبات سهام ترکیب می‌شود، انتخاب اعتبارسنج بعدی برای یک بلوک بسیار ساده‌تر است. گره‌ها برای تایید ترتیب تراکنش‌ها، به زمان کمتری نیاز دارند، به این معنی که شبکه سریع‌تر اعتبارسنج جدید را انتخاب می‌کند.

ویژگی‌های کلیدی سولانا

طبق گفته تیم سازنده، سولانا هشت ویژگی اصلی فنی را برای کمک به بلاک‌چین باقابلیت‌های یک سیستم متمرکز ایجاد کرده است. اثبات تاریخ شاید مهم‌ترین مورد باشد.

اما موارد زیر نیز وجود دارد:

• اثبات تاریخ (PoH) یک ساعت قبل از توافق

الگوریتم اجماع PoH سولانا، به ایجاد کارایی و نرخ توان بیشتر در شبکه سولانا کمک می‌کند؛ بنابراین با داشتن سوابق تاریخی رویدادها یا معاملات، باعث می‌شود تا سیستم راحت‌تر تراکنش‌ها را ردیابی کرده و ترتیب رویدادها را پیگیری کند.

• Tower BFT نسخه بهینه‌شده PoH از PBFT (تحمل گسل بیزانسی عملی)

Tower BFT یک الگوریتم مخروط مانند PBFT است که برای استفاده از ساعت همگام‌سازی شده، ساخته‌شده است. Tower BFT از PoH به‌عنوان ساعت رمزنگاری‌شده خود استفاده می‌کند که اجازه می‌دهد بدون نیاز به تاخیر در هزینه‌های بالای پیام رسانی و معاملات، توافق حاصل شود.

• Turbine یک پروتکل انتشار بلوک

پروتکل Turbine انتقال داده‌ها را به گره‌های بلاک‌چین آسان می‌کند. Turbine قادر است این کار را با تقسیم داده‌ها به بسته‌های کوچک‌تر انجام دهد. این به سولانا اجازه می‌دهد تا مسائل مربوط به پهنای باند را بررسی کرده و همچنین ظرفیت کلی خود را برای تسویه سریع‌تر معاملات افزایش دهد.

• Gulf Stream پروتکل حمل‌ونقل تراکنش بدون ممپول

پروتکل Gulf Stream نقش مهمی در کشاندن ذخیره تراکنش‌ها و ارسال آن به لبه شبکه‌ ایفا می‌کند. این به اعتبارسنج‌ها اجازه می‌دهد تا تراکنش‌ها را زودتر از موعد انجام دهند که باعث می‌شود زمان تایید، تعویض سریع رهبر و فشار حافظه بر اعتبارسنجان از حوزه تراکنش‌های تایید نشده کمتر شود؛ بنابراین این پروتکل چیزی است که به سولانا اجازه می‌دهد ۵۰ تا ۶۵ هزار تراکنش در ثانیه را پشتیبانی کند.

• Sealevel قراردادهای موازی هوشمند در زمان اجرا

Sealevel یک موتور پردازش تراکنش بسیار موازی است که برای مقیاس افقی در کارت‌ گرافیک (GPU) و دیسک‌های ذخیره (SSD) استفاده می‌شود. استقرار این سیستم، به سولانا اجازه می‌دهد تا زمان اجرای کارآمدتری را به‌دست آورد و همچنین به تراکنش‌ها اجازه می‌دهد به‌طور هم‌زمان بر روی بلاک‌چین‌های با حالت یکسان اجرا شوند. این‌کار بدون استفاده از شاردینگ انجام می‌پذیرد.

• Pipeline واحد پردازش تراکنش برای بهینه‌سازی اعتبار

Pipelining فرآیندی است که در آن جریان داده‌های ورودی به سخت‌افزارهای مختلف مسئول آن، اختصاص می‌یابد؛ بنابراین این مکانیزم اجازه می‌دهد تا اطلاعات تراکنش، به‌سرعت در تمام گره‌های شبکه تایید و تکثیر شود.

• Cloudbreak بانک اطلاعات حساب‌های مقیاس‌بندی شده خطی

برای دستیابی به مقیاس‌پذیری لازم در شبکه، Solana نیاز به استفاده از Cloudbreak است. ابر شکن یک ساختار داده است که برای افزایش راندمان پردازش در شبکه سولانا استفاده میشود. هر پردازشی در شبکه، متصل به دو عامل حجم(اندازه) و سرعت است. برای مثال در یک رایانه وقتی می‌خواهید حجم اطلاعات را افزایش دهید، از هارد بزرگتر استفاده می‌کنید اما برای افزایش سرعت، رم (RAM) را ارتقا می‌دهید. درواقع هارد و رم در یک رایانه می‌توانند در بهبود سرعت پردازش نقش مهمی ایفا کنند. به این ترتیب بدون اضافه کردن حجم سیستم، تعداد تراکنش‌های بیشتری را پردازش می‌کنیم. ابر شکن (Cloudbreak) نیز در شبکه سولانا چنین وظیفه‌ای را برعهده دارد که درنهایت باعث بهبود مقیاس‌پذیری شبکه می‌شود. 

• Archivers ذخیره‌سازی دفتر توزیع‌شده

ما از آرشیو برای ذخیره‌سازی اطلاعات استفاده می‌کنیم. داده‌های مربوط به سولانا از اعتبارسنج‌ها به شبکه‌ای از گره‌ها موسوم به بایگانی کننده بارگیری می‌شود. این گره‌ها می‌توانند سبک باشند (مانند: لپ‌تاپ) و هرچند وقت یک‌بار مورد بررسی قرار می‌گیرند تا اطمینان حاصل شود که داده‌های مناسب را ذخیره می‌کنند.

این ویژگی‌ها یک شبکه با کارایی بالا ایجاد می‌کند که می‌تواند در  ۴۰۰ میلی‌ثانیه یک بلوک را ایجاد کند و با بیش از ۲۰۰ نود اعتبارسنج، تراکنش‌ها را با کارمزد صفر تایید کند. برای این‌که عمق مطلب را بهتر درک کنیم، باید بدانیم که زمان ایجاد یک بلوک بیت‌کوین حدود 10 دقیقه و اتریوم تقریبا 15 ثانیه است.

استیک سولانا (SOL)

دارندگان SOL می‌توانند توکن‌های خود را به‌عنوان بخشی از مکانیزم اجماع PoS در شبکه قفل کنند. با یک کیف پول ارز دیجیتال سازگار با این شبکه، می‌توانید توکن‌های خود را در اختیار اعتبارسنج‌هایی که تراکنش‌های شبکه را پردازش می‌کنند، قرار دهید. سپس یک اعتبارسنج موفق مقداری از پاداش‌ها را با کسانی که سپرده‌گذاری کرده‌اند به اشتراک می‌گذارد. این مکانیزم پاداش، اعتبارسنج‌ها و نمایندگان را تشویق می‌کند تا به نفع شبکه عمل کنند. در ماه مه 2021، سولانا دارای 900 اعتبارسنجی است که این شبکه را به یک شبکه نسبتا غیرمتمرکز تبدیل می‌کند.

توکن SOL چیست؟

SOL ارز رمزنگاری شده بومی بلاک‌چین Solana است. کاربران این شبکه برای پرداخت هزینه تراکنش هنگام انتقال یا تعامل با قراردادهای هوشمند به SOL نیاز دارند. این شبکه SOL را به‌عنوان بخشی از مدل تورم زدایی خود می‌سوزاند. دارندگان SOL همچنین می‌توانند اعتبارسنج شبکه شوند. مانند Ethereum، سولانا به توسعه دهندگان اجازه می‌دهد قراردادهای هوشمند بسازند و پروژه‌های مبتنی بر بلاک‌چین را ایجاد کنند.

SOL از پروتکل SPL برای شبکه خود استفاده می‌کند. SPL استاندارد توکن بلاک‌چین Solana است، مشابه ERC20 در اتریوم. توکن SOL دارای دو مورداستفاده اصلی است:

• پرداخت هزینه‌های تراکنش هنگام استفاده از شبکه یا قراردادهای هوشمند.
• توزیع توکن به‌عنوان بخشی از مکانیزم اجماع اثبات سهام.

برنامه‌های کاربردی DAPL بر روی بلاک‌چین Solana موارد جدیدی برای استفاده از SOL ایجاد می‌کنند. قیمت سولانا در دو سه ماهه اول سال 2021 تقریباً 30 برابر افزایش یافت و آن را در بین سرمایه گذاران و معامله گران محبوب کرد.

کیف پول‌های SOL چیست؟

می‌توانید توکن‌های SOL را در کیف پول رمزنگاری sollet.io (توسعه یافته توسط Serum Academy)، تراست ولت    (Trust wallet) برای دستگاه‌های تلفن همراه و سایر کیف‌های پشتیبانی کننده SPL ذخیره کنید. اگر می‌خواهید SOL خود را سپرده‌گذاری کنید، باید از یک کیف پول استفاده کنید که از این قابلیت پشتیبانی کند. می‌توانید از کیف پول SolFlare استفاده کنید یا از ابزارهای خط فرمان Solana استفاده کنید. کیف پول شما به شما امکان می‌دهد، یک حساب سپرده‌گذاری ایجاد کنید و توکن‌های SOL خود را به یک اعتبارسنج اختصاص دهید و از سیستم پاداش دریافت کنید. مانند انجام فرایند فریز کردن و رای دادن در شبکه ترون(TRON) و لیسک(LISK).

کلام آخر

Solana شبکه اصلی خود را در سال 2021 با طیف گسترده‌ای از برنامه‌های کاربردی dApp، راه‌اندازی کرد. به‌منظور آزمایش و تقویت شبکه قبل از راه‌اندازی شبکه اصلی آن، سولانا از تیم‌ها دعوت کرد تا در چندین هکاتون شرکت کنند. Hackathons به تیم‌ها اجازه می‌دهد تا شبکه Solana را برای طیف وسیعی از پروژه‌ها آزمایش و حتی هک کنند و به آن‌ها به‌عنوان جایزه تا 1 میلیون دلار داده می‌شود. به این ترتیب توسعه‌دهندگان از باگ‌های احتمالی قبل از مرحله اجرا آگاه می‌شوند.

سولانا همچنین در تلاش است تا دامنه جهانی خود را گسترش دهد. در ماه مه 2021، این شبکه از سرمایه‌گذاری 100 میلیون دلاری از پنج صندوق برای توسعه حضور سولانا در فضای رمزنگاری چین خبر داد. این بودجه از Huobi، Gate Labs، NGC Ventures، MATH Global Foundation و Hash Key تامین می‌شود: برخی از وجوه برای پروژه‌های زیربنایی، توسعه شرکت، استخدام و مدیریت مالی و برخی دیگر به فرصت‌های رشد سولانا در منطقه آسیا و اقیانوسیه اختصاص داده می‌شود.

به‌عنوان یک پروژه نسبتاً جدید، سولانا مزایایی را که وعده می‌دهد، در سرعت و مقیاس‌پذیری ارائه کرده است. حرکت قیمتی آن نیز باعث جلب‌توجه سرمایه‌گذاران شده است. بااین‌وجود، پذیرش و استفاده از شبکه، هنوز در مراحل ابتدایی است.

تا زمانی که شاهد ترافیک زیاد و موارد استفاده بیشتر از سولانا نباشیم، نمی‌دانیم که آیا سرعت آن تفاوت زیادی با دنیای ارزهای رمزنگاری‌شده دارد یا خیر. داشتن یک شبکه سریع، خوب است. اما مزایای آن تنها زمانی به‌دست می‌آید که افراد بیشتری از آن استفاده می‌کنند و موارد استفاده بالاتری را مشاهده کنیم.

درباره ارز دیجیتال کاردانو چه میدانید؟

کاردانو (Cardano) یک شبکه‌ی بلاک‌چین پیشگام و جدید است که بر‌اساس مکانیزم توافقیِ Proof of Stake یا “اثبات سهام‌” کار می‌کند. هدف از ساخت و طراحی کاردانو، ایجاد شبکه‌ای است که به‌عنوان یک پلت‌فرم برای طراحی و ساخت اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز Dapps یا همان (Decentralized Applications) و دارایی‌های جدید دیجیتال، مورد استفاده قرار بگیرد. 

کاردانو در سال 2015 توسط یکی از بیان‌گذاران و سازندگان اتریوم به نام چارلز هاسکینسون، ساخته شد. برخلاف اتریوم، Cardano از مکانیزم توافقی POS یا اثبات سهام‌ استفاده می‌کند و غیرمتمرکز‌تر از اتریوم است. همچنین سرعت شبکه‌ بلاک‌چینِ کاردانو، تقریبا 100 برابر بیشتر از سرعت شبکه‌ اتریوم است.

کاردانو توسط گروهی از متخصصان و مهندسان و براساس تحقیقات و مطالعات آکادمیک طراحی شده تا بتواند بیشترین شفافیت را داشته و زمینه‌ مناسبی برای ساخت اپلکیشن‌های غیرمتمرکز، با مقیاس بزرگ را ایجاد کند. هدف Cardano این است که سه مورد از مهم‌ترین چالش‌های موجود در همه‌ شبکه‌های بلاک‌چین را بهبود بخشد.

این سه چالش عبارتند از: 

1- مقیاس پذیری scalability 

2- قابلیت همکاری Interoperability

3- پایداری Sustainability 

با بهبود و پیشرفت موضوعات فوق، این امکان فراهم خواهد شد، تا کاردانو  به یک پلت‌فرم بسیار مناسب برای استفاده‌های مختلف در دنیای واقعی، تبدیل شود. در ادامه این سه چالش را به‌طور مختصر توضیح خواهم داد تا موضوع برایتان روشن‌تر شود.

مقیاس پذیری(Scalability) 

یکی از مشکلات اصلی مربوط به شبکه‌های بلاک‌چین، مقیاس‌پذیری است. مقیاس‌پذیری عبارت است از قابلیت افزایش کارایی یک شبکه از طریق افزایش منابع و امکانات محاسباتی. در‌واقع اکثر شبکه‌های بلاک‌چین، مقیاس‌پذیر نیستند. به این معنی که قابلیت افزایش کارایی آن‌ها با اضافه کردن منابع جدید به شبکه، وجود ندارد. مقیاس‌ یک شبکه عبارت است از تعداد تراکنش‌هایی که یک شبکه‌ی بلاک‌چین قادر است در یک زمان مشخص، مدیریت کند. این زمان معمولا یک ثانیه در نظر گرفته می‌شود و مقیاس‌ یک شبکه را بر‌اساس تعداد تراکنش‌ها در هر ثانیه (Transactions per second) یا همان (TPS) اندازه‌گیری می‌کنند. 

به‌طور مثال، شبکه‌های بلاک‌چین بیت‌کوین و اتریوم، تنها قادر هستند، بین 5 تا 15 تراکنش در هر ثانیه را مدیریت کنند یا به عبارتی مقیاس آن‌ها بین 5 تا 15 TPS است. این مقیاس در شبکه‌های بیت‌کوین و اتریوم قابل افزایش نیست، زیرا که بلاک‌چین آن‌ها از شبکه‌ای گسترده ساخته شده و برای تایید تراکنش‌های جدید، همه‌ی آن‌ها باید همزمان به توافق برسند و این موضوع مقیاس‌پذیری را به‌شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد.

مقیاس‌پذیری در شبکه‌ی کاردانو

برای حل مقیاس‌پذیری (Scalability) در شبکه‌ی کاردانو از مکانیزم توافقی متفاوتی استفاده شده‌ است.  ساختار شبکه‌ بلاک‌چین Cardano، بر خلاف بلاک‌چین بیت‌کوین و اتریوم، دارای دو لایه است. لایه‌ی اول، لایه‌ی تسویه کاردانو (Cardano settlement layer) و لایه‌ دوم، لایه‌ محاسبات کاردانو (Cardano computation laye) به اختصار CCL است. لایه‌ تسویه یا CSL، تراکنش‌ها را مدیریت کرده و لایه‌ محاسباتی یا CCL، با تقویت زیرساخت‌ها شبکه، بستری برای استفاده از قرار‌دادهای هوشمند در شبکه را فراهم می‌کند. 

کاردانو از مکانیزم توافقی به اسم اوروبارس یا Ouroboros استفاده می‌کند، که پروتکلی است که براساس اثبات سها‌م‌ یا POS  کار می‌کند. این پروتکل، این امکان را فراهم می‌کند، تا تنها تعداد خاصی از شاخه‌های موجود در شبکه برای تایید تراکنش‌های جدید کافی باشد و الزام تایید تراکنش‌های جدید توسط کل شبکه را از بین می‌برد (برای فهمیدن بهتر این موضوع، مقاله‌ی مربوط به مکانیزم اثبات کار POW را مطالعه کنید). بنابراین با اضافه کردن شاخه‌های جدید به شبکه، کارایی و مقیاس آن در Cardano افزایش پیدا می‌کند. کاردانو از این طریق چالش مقیاس‌پذیری را برطرف کرده و مقیاس کاردانو از سال 2017 تا به حال، از 257 تراکنش در هر ثانیه به 1000 تراکنش در هر ثانیه رسیده‌ است.

چالش قابلیت همکاری و ادغام در بلاک‌چین

واژه‌ی قابلیت همکاری یا Interoperability در شبکه‌های بلاک‌چین، عبارت است از قابلیت تعامل و تبادل اطلاعات و داده‌ها بین انواع مختلفی از شبکه‌های بلاک‌چین که دارای ساختارهای متفاوت هستند. بنابراین شبکه‌های بلاک‌چینی که می‌خواهند قابلیت همکاری با سایر بلاک‌چین‌ها را داشته باشند، باید پلتفرم و ساختاری را طراحی کنند تا امکان تبادل و دسترسی به داده‌ها و اطلاعات بین شبکه‌ی بلاک‌چین آن‌ها و سایر شبکه‌ها، بدون نیاز به یک واسطه انجام شود. 

در حال حاضر، توکن Wrapped Bitcoin، امکان انجام تراکنشات و تعامل بین شبکه‌ی بلاک‌چین بیت‌کوین و اتریوم را فراهم می‌کند و یا با استفاده از سرویس‌های اوراکل یا Oracle، امکان تبادل اطلاعات بین دنیای خارج از شبکه و قرار‌دادهای هوشمند، فراهم می‌شود. اما همچنان محدودیت‌ها و کمبود‌هایی در زمینه‌ی قابلیت همکاری وجود دارد و هنوز امکان پیشرفت و بهبود در این زمینه وجود دارد.

بهبود قابلیت همکاری در کاردانو با استفاده از سایدچین‌ها

شبکه‌ کاردانو با استفاده از زنجیره‌های جانبی (Sidechains) براساس پروتکل KMZ، امکان تعامل با سایر شبکه‌ها را فراهم‌ کرده‌است. سایدچین در واقع یک بلاک‌چین جانبی است که به صورت موازی به یک بلاک‌چین اصلی متصل است و امکان اتصال بلاک‌چین‌های مختلف به یکدیگر را فراهم می‌کند. 

پروتکل زنجیره‌های جانبی یا سایدچین KMZ، برگرفته از اسم سه شخصی است که آن را طراحی کرده‌اند. این پروتکل این امکان را فراهم می‌کند که منابع مالی از لایه‌ تسویه (CSL)، به لایه‌ محاسباتی (CCL) و همچنین سایر شبکه‌های بلاک‌چینی که از این پروتکل استفاده می‌کنند، انتقال پیدا کند. با استفاده از این پروتکل، لجرهایی(Ledger) که دارای قوانین خاصی هستند، می‌توانند بدون نیاز به افشای اطلاعات محرمانه، با لایه‌ی تسویه‌ کاردانو (CSL) تعامل کنند.

پایداری یا Sustainability در شبکه‌های بلاک‌چین

یکی از مشکلات اساسی در شبکه‌های بلاک‌چین، بحث حاکمیت یا Governance است.  تصمیمات مربوط به تغییرات در شبکه‌های بلاک‌چین باید توسط کل اعضای موجود در این شبکه مورد تایید قرار بگیرد. اما در بعضی از موارد به‌علت عدم توافق اعضا و اختلاف نظر‌هایی که بین افراد که وجود دارد، باعث می‌شود تا هاردفورک‌ها (Hardforks) یا فورک سخت در شبکه‌های بلاک‌چین ایجاد شوند. 

هاردفورک‌ها عبارتند از، تغییرات بنیادی که در پروتکل‌های شبکه‌ی بلاک‌چین ایجاد شده و مسیر توسعه‌ بلاک‌چین را به دو قسمت پروتکل‌هایی با ورژن جدید و قدیمی تقسیم می‌کنند. از معروف‌ترین مثال‌های موجود برای هاردفورک‌ها، عبارت هستند از، اتریوم کلاسیک (Ethereum Classic) و بیت‌کوین کش (Bitcoin Cash). مشکلات مربوط به عدم توافق در حاکمیت، پایداری و مسیر توسعه‌ی زیرساخت‌های یک شبکه‌ی بلاک‌چین را تحت تاثیر داده و از آن جلوگیری می‌کنند. پس از این که یک فورک در شبکه‌ ایجاد می‌شود، همه‌ شاخه‌های موجود در شبکه‌ی بلاک‌چین، باید نرم‌افزارهای خود را به آخرین نسخه‌ی ایجاد شده، به روزرسانی کنند.

بهبود مسئله‌ی پایداری در شبکه‌ی کاردانو

کاردانو برای برطرف کردن مشکلات مربوط به حاکمیت و پایداری، از سیستم خزانه (Treasury system) و رای‌گیری استفاده‌ می‌کند. این موضوع باعث تقویت ساختار حاکمیت در شبکه‌ Cardano شده و باعث افزایش عدم متمرکز در شبکه‌ می‌شود. همچنین شبکه‌ کاردانو از پروتکلی متفاوت برای ایجاد فورک در شبکه استفاده می‌کند. این روش عبارت است مری هاردفورک ( Mary Hardfork). این روش به کاربران این اجازه را می‌دهد تا با استفاده لجر‌هایی با دارایی‌های چندگانه (Multi asset ledgers)، توکن‌‌ها مختص به خود را بسازند و لایه‌ جدیدی به کارایی‌ شبکه‌ کاردانو اضافه کنند. روش مری هاردفورک، همچنین باعث تسهیل و بهبود در ایجاد شدن هاردفورک‌ها در شبکه شده و مشکلات مربوط به آن‌ها را از بین می‌برد.

آینده‌ و مراحل مختلف توسعه‌ی کاردانو

در وب‌سایت roadmap.cardano.org نقشه‌ راه Cardano در مراحل مختلف توضیح داده شده است. نقشه‌ راه کاردانو شامل 5 مرحله‌ است که در هرکدام از آن‌ها، بخشی از امکانات و اهداف این شبکه، محقق می‌شود.

مرحله‌ی اول (بنیان‌گذاری): بایرون Byron

کاردانو نسل سوم بلاک‌چین است. پس از شروع ساخت این پروژه در سال 2015 و بعد مطالعات و تلاش‌های فراوان توسط مهندسان و متخصصان مختلف در جهت برطرف کردن چالش‌های اساسی شبکه‌ بلاک‌چین، در سال 2017 دوره‌ اول آن که بایرون است، شروع شد. در این مرحله، امکان خرید و فروش رمزارز آدا ADA به اعضای Cardano داده شد.

توکن آدا ADA  و پروتکل اوروبارس در شبکه‌ی کاردانو

رمزارز آدا (ADA)، کوین رایج و بومی در شبکه‌ بلاک‌چین کاردانو است، که با استفاده از پروتکل Ouroboros که یک مکانیزم توافقی بر اساس Pos یا اثبات سهام‌ است، کار می‌کند. در واقع پروتکل Ouroboros به‌عنوان قلب شبکه‌ Cardano است و اولین پروتکل مبتنی بر Pos است که با استفاده از مطالعات و تحقیقات آکادمیک ساخته شده و امنیت آن با استفاده از محاسبات ریاضی، کاملا اثبات شده‌است.

پیش‌بینی شده است که تعداد توکن‌های آدا در نهایت به تعداد 45 میلیارد واحد برسد. افرادی که دارای توکن آدا هستند، می‌توانند از طریق استیک کردن (مقاله‌ی مربوط به استیک کردن را مطالعه کنید) این کوین در شبکه‌ بلاک‌چین Cardano، با دریافت پاداش در قالب کوین آدا، سود کسب کنند. همچنین استیک کردن آدا، با تایید تراکنش‌های جدید، باعث افزایش امنیت شبکه می‌شود. این فرآیند از طریق پروتکل اوروبارس (Ouroboros) انجام می‌شود. همچنین دارندگان کوین آدا می‌توانند در رای‌گیری برای تصمیمات و پیشنهادات، برای ایجاد تغییر در این شبکه، شرکت کنند.

کیف پول دادلاس Deadalus

یکی دیگر از دستاورد‌های دوره‌ی اول شبکه‌ کاردانو یعنی دوره‌ی بایرون، راه‌اندازی و ساخت کیف پول دادلاس Daedalus است. دادلاس، والت رسمی شرکت IOHK است، که با پلتفرم کامپیوتر کار می‌کند. ولت دادلاس، تنها یک کیف پول نیست، بلکه با داشتن این ولت، شما به عنوان بخشی از نود‌های موجود در شبکه، در فرآیند تایید تراکنش‌ها نیز شریک می‌شوید و علاوه بر دریافت پاداش، امنیت شبکه‌ را نیز افزایش‌ می‌دهید. در‌واقع، دارندگان توکن آدا(ADA) می‌توانند با استیک کردن توکن‌های خود در این ولت، در فرآیند اثبات‌سهام‌ یا POS شریک شوند. دارندگان آدا می‌توانند از طریق در اختیار گذاشتن توکن‌های خود و یا حتی تشکیل یک استخر برای استیک کردن در ولت دادلاس، از این روش‌ها سود کسب کنند.

مرحله‌ی بایرون، علاوه‌ بر این‌‌که دوره‌ی توسعه و ساخت فناوری‌های بنیادی برای شبکه‌ کاردانو بوده‌، دستاورد‌های دیگری نیز داشته‌است. در طول این دوره، تلاش بر این بوده که جامعه‌ Cardano رشد پیدا کرده و بزرگ‌تر شود و کاردانو از گروه کوچکی از علاقه‌مندان به یک جامعه جهانی تبدیل شده‌است. همچنین رمزارز ADA در بیش از 30 صرافی پشتیبانی می‌شود و دارای یکی از بزرگترین مارکت‌کپ‌ها در میان سایر رمزارزها است. از طریق سایت Coinmarketcap.com می‌توانید اطلاعات بیشتری نظیر حجم معاملات، ارزش بازار و همچنین رنکینک لحظه‌ای رمزارز کاردانو را در بین سایر پروژه‌های دیگر ببینید و مقایسه کنید.

دروه‌ی دوم (غیرمتمرکزسازی): شلی Shelley

پس از اتمام دوره‌ی بایرون، دوره‌ی شلی آغاز می‌شود، که با استمرارِ توسعه و رشد شبکه‌ کاردانو همراه است. برخلاف دوره‌ی بایرون که فقط با ساخت شبکه بلاک‌چین و شروع تراکنش‌ها همراه بود، در دوره‌ی شلی، هدف، طراحی بستری برای تراکنش‌های آسان، سریع، بدون وقفه و کم‌ ریسک است.

دوره‌ی شلی، شامل قدم‌های اولیه‌ی بسیار مهمی برای غیرمتمرکز ساختن شبکه‌ Cardano است. در طول دوره‌ بایرون شبکه شکل گرفت و متحد شد و در دوره‌ی شلی نود‌های بیشتری توسط جامعه‌ی Cardano اداره می‌شوند. زمانی که اکثریت نود‌ها توسط اعضای شبکه‌ی کاردانو اداره شوند، غیرمتمرکز بودن کاردانو افزایش پیدا کرده و در نتیجه، امنیت و استحکام آن بیشتر می‌شود.

همچنین در این دوره، طرح وکالت و انگیزه‌ها(Delegation and incentives Scheme) نیز شروع شده و اعضای شبکه را به استیک کردن رمزارزهای آدا در استخرهای Cardano به ازای دریافت پاداش، تشویق می‌کند. پیش‌بینی این بوده است که در پایان دوره‌ی شلی، میزان غیرمتمرکز بودن کاردانو به 50 تا 100 برابر بیشتر از سایر شبکه‌های بلاک‌چین برسد. با‌توجه به بالا بودن میزان عدم تمرکز در کاردانو، ریسک کم‌تری در این شبکه وجود دارد. 

مصرف انرژی در شبکه‌ی بلاک‌چین کاردانو

میزان مصرف انرژی در شبکه‌ بلاک‌چین کاردانو بسیار کم‌تر از بلاک‌چین بیت‌کوین یا اتریوم است، زیرا که شبکه‌ بلاک‌چین Cardano از مکانیزم توافقی POS یا اثبات سهام‌داری استفاده می‌کند ولی بلاک‌چین بیت‌کوین از مکانیزم اثبات کار یا Proof of Work استفاده می‌کند، که انرژی بسیار بیشتری برای تولید بلوک‌های جدید مصرف می‌کند. نسبت مصرف انرژی شبکه‌ بلاک‌چین کاردانو نسبت به بیت‌کوین، تقریبا مانند نسبت مصرف برق یک خانواده نسبت به یک کشور است.

دروه‌ی سوم (قرارداد‌های هوشمند Smart Contracts) : دوره‌ی گوگن Goguen

در این دوره‌ تمرکز بر توسعه و پیشرفت قراردادهای هوشمند است و بستر مناسبی برای ساخت اپلیکیشن‌های غیر متمرکز Dapps، بر شبکه‌ی Cardano، ایجاد می‌شود. کاری که در این دوره انجام می‌شود، با فعالیت‌های دوره‌ی شلی موازی است و در جهت این است که به استفاده‌کنندگان متخصص و یا غیرمتخصص، این امکان داده شود تا بتوانند اقدام به ساخت و اجرای قراردادهای هوشمند در شبکه‌ی کاردانو بپردازند.

پلوتوس و زبان برنامه‌نویسی هسکل برای ساخت قراردادهای هوشمند

یکی از مهم‌ترین اهداف و دستاورد‌های مهم دوره‌ گوگن، ایجاد پلت‌فرم پلوتوس Plutus است. پلوتوس پلتفرمی است که برای توسعه و اجرای قراردادهای هوشمند مورد استفاده قرار می‌گیرد و با استفاده از زبان برنامه‌نویسی هاسکل Haskel کار می‌کند. پلوتوس باتوجه به امکانات و ویژگی‌های خاصی که دارد، باعث می‌شود تا میزان انسجام و قابلیت استفاده در ساخت و توسعه‌ی قراردادهای هوشمند نسبت به سایر پلت‌فرم‌ها، افزایش پیدا کند. 

ایجاد پلت‌فرمی مناسب برای تولید باکیفیت قراردادهای هوشمند، باعث می‌شود تا کاردانو تبدیل به بستر بسیار مناسبی برای ساخت اپلیکیشن‌های غیر متمرکز شده و امکانات این شبکه‌ را افزایش می‌دهد. 

دوره‌ی چهارم(مقیاس‌گذاری Scaling): دوره‌ی باشو یا Basho

در این دوره، بهینه‌سازی و بهبود مقیاس‌پذیرری(Scalability) و قابلیت همکاری(Interoperability) در شبکه‌ Cardano، انجام می‌شود. همان‌طور که پیش‌تر توضیح داده‌شد، این دو مورد، از چالش‌های بسیار بزرگ در شبکه‌های بلاک‌چین هستند و در این دوره، تمرکز بر بهبود این دو عامل مهم است. در عنوان‌های بالاتر، نحوه‌ بهبود و بهینه‌سازی این چالش‌ها در شبکه‌ کاردانو، توضیح داده شده‌است.

دوره‌ی پنجم( حاکمیت Governance): دوره‌ی ولتار یا VOLTAIRE

در مرحله‌ی نهایی یعنی ولتار، آخرین گام‌های مورد نیاز برای تبدیل شدن شبکه‌ Cardano به یک سیستم خودپایدار، برداشته می‌شود. در این مرحله با استفاده از سیستم رای‌گیری که براساس سهام‌داری(دارندگان کوین آدا) است. به‌عبارت دیگر هر کاربری که تعداد بیشتری آدا در اختیار داشته باشد، در رای نیز وزن بیشتری خواهد داشت.  بنابراین باوجود سیستم خزانه‌ کاردانو، مسئله‌ حاکمیت و مدیریت پروژه در شبکه‌ کاردانو بهبود پیدا کرده و این شبکه‌ به‌صورت کامل غیر‌متمرکز شده و از کنترل IOHK خارج می‌شود. 

سیستم خزانه‌ی کاردانو یا Treasury system

سیستم خزانه، یک مدل نوآورانه است که در شبکه‌ کاردانو ایجاد شده‌است. هدف از طراحی این مدل، تبدیل کاردانو به یک اکوسیستم خود پایدار است که برای توسعه و پیشرفت به‌صورت غیرمتمرکز، نیازی به کنترل یک سیستم مرکزی ندارد و افراد و اعضای موجود بر شبکه برای این موارد تصمیم‌گیری می‌کنند.  بر‌اساس این مدل، بخشی از پاداش‌های مربوط به ساخت هر بلوک جدید، وارد خزانه‌‌ Cardano می‌شود. پاداش‌هایی که در این خزانه جمع‌آوری می‌شود، برای توسعه‌ و تحول زیرساخت‌های شبکه‌ی Cardano، مورد استفاده قرار می‌گیرند. اگر شخصی، طرح یا پیشنهادی برای بهبود و تغییر در زیرساخت‌ها، فرآیندها و پروتکل‌های موجود در کاردانو داشته باشد، این موضوع را مطرح کرده و سهام‌داران شبکه‌(دارندگان توکن آدا) در مورد این پیشنهاد رای‌گیری می‌کنند. به‌این ترتیب اگر این طرح مورد قبول اعضا واقع شود، منابع مالی مورد نیاز برای اجرای آن، از خزانه تامین می‌شود. سیستم خزانه برای حل مسئله‌ حاکمیت در شبکه و غیرمتمرکزسازی، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مقایسه‌ شبکه‌ اتریوم و کاردانو

هر دو شبکه‌ کاردانو و اتریوم دارای اهداف تقریبا مشابهی هستند و هر دو می‌خواهند به برترین پلت‌فرم‌های بلاک‌چین غیرمتمرکز و بستری برای ساخت ابزار‌ها و پروتکل‌های جدید، تبدیل شوند. زمانی که چارلز هاسکینسون (یکی از بنیان‌گذاران شبکه‌ی اتریوم و سازنده‌ اصلی Cardano) از پروژه‌ی اتریوم خارج شد و برای ساخت کاردانو شروع به کار کرد، دو هدف مهم در ذهن داشت. او می‌خواست شکبه‌ای طراحی کند که قابلیت مقیاس‌پذیری داشته و از امنیت بسیار بالایی برخوردار باشد، ویژگی‌هایی که به نظر او، هرگز در پروژه‌ی اتریوم محقق نمی‌شدند. درحال حاضر شبکه‌ی اتریوم در حال برطرف کردن مشکلات مربوط به مقیاس‌پذیری در شبکه‌ بلاک‌چین خود است.

سخن آخر

شبکه‌ کاردانو توسط تیم بسیار قدرت‌مند و متخصص ساخته‌ شده‌ است. نوآوری‌ها و راه‌ حل‌های ارائه‌شده برای حل مشکلات و چالش‌ها، با استفاده از مقالات و تحقیقات آکادمیک، پیشنهاد و توسعه داده شده‌اند. با‌توجه به نقشه‌ راه کاردانو، می‌توان گفت این شبکه دارای اهداف و چشم‌اندازهای بزرگی است، ولی هنوز همه‌ این اهداف به‌صورت کامل محقق نشده‌اند و طراحان و سازندگان این پروژه همچنان در حال بهبود و بهینه‌سازی این شبکه هستند. 

برای پیگیری آخرین پیشرفت‌ها و تغییرات ایجاد شده در این شبکه، مطابق عکس فوق می‌توانید به وب‌سایت roadmap.cardano.org مراجعه کنید و پس از ورود به آن، در قسمت وضعیت(Status)، آخرین به‌روز رسانی‌ها و تحولات ایجاد شده در شبکه را مشاهده کنید.

تحلیل بنیادی قدم اول در سرمایه‌گذاری در رمزارزها است. سرمایه‌گذاری در رمزارزها مستلزم تحقیقات دقیق و ارزیابی همه معیارهای موجود است. عوامل و معیار‌های مختلفی در موفقیت یک پروژه تاثیرگذار هستند. قبل از سرمایه‌گذاری در هر رمزارز باید عوامل مختلف کمی و کیفی تاثیرگذار در آن را بررسی و تحلیل کنید. در این مقاله سعی ما این است که مهم‌ترین معیار‌های تاثیرگذار بر ارزش رمزارز‌ها را بررسی کنیم و در‌نهایت یک چارچوب کلی برای تحلیل بنیادی رمزارز‌ها ارائه دهیم. لازم به ذکر است که استراتژی و روش هر شخص برای سرمایه‌گذاری متفاوت است و با توجه به ریسک‌پذیری و مدیریت افراد تعیین می‌شود. درک تجزیه و تحلیل بنیادی به شما کمک می‌کند تا ارزیابی کنید که آیا یک رمزارز ارزش خریدن یا فروختن را دارد یا خیر.

تحلیل بنیادی چیست و چه کاربردی در بازار رمزارزها دارد؟

تجزیه و تحلیل بنیادی ارزش ذاتی یک دارایی را تعیین می‌کند و به‌عنوان معیاری بی‌طرف برای  ارزیابی ارزش آن تعیین می‌شود. با استفاده از ارزیابی شرایط و زیرساخت‌‌های موجود در پروژه‌های یک رمزارز، می‌توانیم تشخیص دهیم که آیا آن رمزارز با قیمت درستی ارزش‌گذاری شده یا خیر. در صورتی‌که قیمت آن کم‌تر از ارزش ذاتی پروژه‌ باشد، احتمال رشد قیمت آن رمزارز در آینده وجود دارد. بازار رمزارز‌ها بسیار نوسانی است. حتی بزرگترین رمزارزها مانند بیت‌کوین و اتریوم نیز دچار نوسانات شدید قیمتی می‌شوند. تجزیه و تحلیل بنیادی، به سرمایه گذاران غیر‌متخصص و معامله‌گران با تجربه کمک می‌کند تا با اطمینان بیشتری در بازار سرمایه‌گذاری کنند. معامله‌گران با استفاده از تحلیل بنیادی می‌توانند به استراتژی‌های موفق‌تری دست پیدا کنند.

تفاوت تحلیل بنیادی سهام شرکت‌ها و رمزارز‌ها

تحلیل فاندامنتال در بازار رمزارز‌ها دارای ابعاد و مولفه‌های متفاوتی است. معیار‌های مانند سود تقسیمی به ازای هر سهم یا نسبت‌های مالی برای تحلیل بنیادی یک رمزارز کاربردی ندارند. معیار‌های مربوط به تحلیل سهام شرکت‌ها باتوجه به ساختار متمرکز آن‌ها ایجاد شده‌است ولی در رمزارزها این غیرمتمرکز بودن یک پروژه است که به آن ارزش می‌بخشد بنابراین معیار‌های ارزیابی ارزش بنیادی آن‌ها متفاوت است.

معیار‌های ارزیابی رمزارز‌ها به طور کلی به سه دسته تقسیم می‌شوند:

• معیار‌های مربوط به بلاک‌چین (Blockchain Metrics) یا معیار‌های درون‌شبکه‌ای (On chain Metrics)

• معیار‌های مالی (Financial Metrics)

• معیارهای مربوط به پروژه (Project Metrics)

هرکدام از این معیار‌های کلی دارای متغیر‌ها و اجزای مختلفی هستند که در ادامه به بررسی هرکدام از آن‌ها می‌پردازیم.

معیار‌های مربوط به بلاک‌چین یا معیار‌های درون‌شبکه‌ای

مهم‌ترین‌ترین زیربنای یک پروژه، شبکه بلاک‌چین (Blockchain Metrics) آن است. برای بررسی توانایی‌ها و پتانسیل‌های یک پروژه باید ظرفیت‌های بلاک‌چین آن را بررسی کرد. متغیرهای متفاوتی برای تحلیل و بررسی ظرفیت‌های یک بلاک‌چین وجود دارند که با توجه به ساختار آن تعیین می‌شود. سه ویژگی مهمی که براساس تحلیل این معیار‌ها به دست می‌آیند عبارتند از سرعت (Speed)، امنیت (Security) و تمرکززدایی (Decentralization). این سه ویژگی در واقع تشکیل دهنده‌ی مثلث ویژگی‌های مهم یک شبکه بلاک‌چین هستند.

ابتدا باید بررسی کنیم که مکانیزم توافقی که یک شبکه بلاک‌چین براساس آن کار می‌کند چیست.

مکانیزم توافقی 

مکانیزم توافقی (Consensus Mechanism) عبارت است از فرآیندی که طی آن، تراکنش‌‌ها و اطلاعات شبکه در زنجیره بلوک‌ها ذخیره می‌شوند و مورد توافق و اجماع همه اعضای شبکه است. به‌طوری کلی دو نوع مکانیزم توافقی وجود دارد. مکانیزم توفقی اثبات کار (Proof of work) و مکانیزم‌های توافقی که براساس اثبات کار نیستند. شبکه‌های بیت‌کوین و اتریوم که از نسل اول شبکه‌های بلاک‌چین هستند از مکانیزم  اجماع اثبات کار استفاده می‌کنند. سایر شبکه‌های جدیدتر از مکانیزم‌هایی مانند اثبات سهام (Proof of Stake) استفاده می‌کنند که خود آن‌ها هم انواع مختلفی دارند. هرکدام از این مکانیزم‌ها در سرعت، امنیت و تمرکززدایی در شبکه‌های بلاک‌چین موثر است.

نرخ هش

اگر بلاک‌چینی که آن را بررسی می‌کنیم از مکانیزم توافقی اثبات کار استفاده می‌کند، یکی از مهم‌ترین شاخص‌هایی که باید در نظر بگیریم نرخ هش (Hash Rate) است. نرخ هش نشان‌دهنده‌ قدرت محاسباتی است که ماینر‌ها برای ساخت بلوک‌های جدید در فرآیند اثبات کار از آن استفاده می‌کنند. نرخ هش بر اساس داده‌هایی که برای همه در دسترس است تخمین زده‌ می‌شود اما میزان واقعی آن هرگز مشخص نیست. با‌توجه به این‌که افزایش نرخ هش باعث افزایش سودآوری ماینرها می‌شود بنابراین هرچقدر که نرخ هش بالاتر باشد، انگیزه ماینر‌ها برای استخراج رمزارز بیشتر می‌شود و هرچقدر که ماینر‌ها اقدام به استخراج بیشتری کنند، امنیت شبکه نیز بیشتر می‌شود. بنابراین کاهش نرخ هش به‌عنوان یک تاثیر منفی در ارزیابی شبکه بلاک‌چین در نظر گرفته می‌شود. 

یکی از بهترین مراجع برای مشاهده نمودار نرخ هش سایت studio.glassnode.com است.

وضعیت آدرس‌های فعال

معیار آدرس‌های فعال (Active Addresses) نشان‌دهنده‌ میزان فعالیت‌ آدرس‌هایی از دارندگان یک رمزارز در طول زمان است. این فعالیت‌ها شامل ارسال‌ها یا دریافت‌های آن‌ها است. افزایش یا کاهش در میزان فعالیت‌ آدرس‌ها می‌تواند به‌عنوان نشانه‌ای از ورود یا خروج پول به یک رمزارز تلقی شود. برای مشاهده این آمارها نیز می‌توان از سایت studio.glassnode.com استفاده کرد.

کارمزد تراکنش‌ها و ارزش تراکنش‌ها

کارمزد تراکنش‌ها (Transaction Fees) عبارت است از میزان پولی که برای انجام یک تراکنش در شبکه گرفته می‌شود و ارزش تراکنش‌ها (Transaction Value) عبارت از تعداد کل تراکنش‌های انجام‌شده ضرب‌در کارمزد آن‌ها. مثلا اگر کارمزد یک تراکنش در شبکه بیت‌کوین برابر با 250 دلار است و تعداد 10 تراکنش انجام شده‌است، بنابراین ارزش تراکنش برابر است با 2500 دلار.  

هرچقدر که ارزش تراکنش‌ها در یک شبکه بلاک‌چین بالاتر باشد، نشان‌دهنده‌ این است که رمزارز موردنظر از گردش مناسبی برخوردار است. کارمزد تراکنش‌ها نشان‌دهنده میزان تقاضا در یک شبکه بلاک‌چین است. به عبارتی نشان‌دهنده حجم تراکنش‌هایی است که با پرداخت‌ کارمزد باید در زنجیره بلوکی شبکه ثبت شوند. هر شبکه کارمزد متفاوتی دارد و هرچقدر که یک شبکه شلوغ‌تر شود و یا مقیاس‌ کم‌تری داشته باشد، کارمزد تراکنش‌ها افزایش پیدا می‌کند.

اگر شبکه بلاک‌چین مورد نظر با مکانیزم اثبات سهام یا Proof of stake کار کند چه عواملی باید در نظر گرفته شود؟

همانطور که گفته شود پروتکل اثبات سهام دارای انواع مختلفی است و اجزا و عملیات‌های متفاوتی نسبت به مکانیزم اثبات کار دارد. به‌جز بیت‌کوین و اتریوم (ک در حال تبدیل به مکانیزم اثبات سهام است) که با مکانیزم اثبات کار اقدام به ساخت بلوک‌های جدید می‌کند، سایر شبکه‌ها از انواع مختلف مکانیزم اثبات سهام استفاده می‌کنند. در این روش افراد با ذخیره‌سازی یا استیک کردن دارایی‌های خود اقدام به ساخت‌ بلوک‌های جدید می‌کنند. میزان سود‌های استیکینگ، ریسک‌ها و بازیگران مختلف در این فرآیند بسیار مهم هستند. برای تحلیل شبکه‌های که بر اساس این فرآیند کار می‌کنند باید اجزایی که در فرآیند استیکینگ شرکت می‌کنند و مکانیزم تعاملی آن‌ها را بررسی کنید.

معیار‌های مالی

تا اینجا نکات کلی مربوط به بررسی فنی شبکه بلاک‌چین را گفتیم. معیار‌های مالی یکی دیگر از ابعاد کلی برای بررسی ارزش بنیادی یک رمزارز است. معیارهای مالی به بررسی عواملی مانند حجم معاملات، ارزش بازار، نقدینگی و سایر مولفه‌های مربوط به معاملات یک رمزارز می‌پردازد. یکی از مهم‌ترین و جامع‌ترین وب‌سایت‌هایی که برای بررسی و تحلیل معیار‌های مالی (Financial Metrics) وجود دارد، Coinmarketcap.com است.

مهم‌ترین معیارهای مالی عبارتند از:

• مارکت‌کپ (Market Capitalization) یا ارزش بازار
• حجم معاملات و نقدشوندگی (Liquidity)
• عرضه در‌گردش (Circulating Supply)

مارکت کپ یا ارزش بازار

مارکت‌کپ (Market Cap) یا ارزش بازار در بازار‌های مالی مختلف، معنا و فرمول محاسبه‌ی تقریبا مشابهی دارد که عبارت است از ارزش فعلی یک واحد از آن دارایی(قیمت بازار) ضربدر تعداد آن دارایی. یکی از مهم ترین فواید تحلیل ارزش بازار برای ارز‌های دیجیتال شناسایی میزان ریسک و پاداش آن‌ها است. به‌طور معمول هرچقدر که یک ارز دیجیتال دارای ارزش بازار بیشتری باشد، نوسانات کم‌تری را تجربه کرده و در نتیجه سرمایه‌گذاری در این ارز،‌ دارای ریسک کم‌تری خواهد بود و از طرفی به خاطر پایین بودن نوسانات می‌تواند سود کم‌تری در مقایسه با سایر ارز‌ها با مارکت کپ کم‌تر، داشته باشد. بنابراین رابطه‌ی بین مارکت کپ و ریسک، معکوس بوده و هرچه ارزش بازار یک ارز دیجیتال کم‌تر باشد دارای ریسک بیشتر بوده و سرمایه‌گذاری در آن، همراه با سود یا زیان بیشتری خواهد بود.(برای اطلاعات بیشتر مقاله مارکت‌کپ را مطالعه کنید)

در تصویر زیر لیست 10 رمزارز برتر از نظر میزان بزرگی ارزش بازار را مشاهده می‌کنید.

حجم معاملات و نقدشوندگی

در کنار ارزش بازار، باید حجم معاملات و نقدشوندگی (Liquidity) یک رمزارز را نیز درنظر گرفت. نقدشوندگی یک رمزارز در قالب حجم معاملات اندازه‌گیری می‌شود. حجم معاملات عبارت است از تعداد واحد‌هایی از یک رمزارز که در طول یک بازه زمانی مشخص مورد خرید و فروش قرار می‌گیرند. افزایش حجم معاملات در هنگام شکل‌گیری یک روند خاص می‌تواند به‌عنوان نشانه‌ای برای ادامه آن روند باشد. بنابراین درهنگام ورود به یک معامله یکی از مهم‌ترین عوامل حجم معاملات است. در تصویر زیر در کادر قرمز شده، حجم معاملات رمزارز‌ها در 24 ساعت گذشته را مشاهده می‌کنید. 

عرضه در‌ گردش 

عرضه در گردش (Circulating Supply) عبارت است از تعداد واحد‌هایی از یک رمزارز که در اختیار عموم قرار دارند و مورد معامله قرار می‌گیرند. در کنار این معیار یک معیار به اسم عرضه کلی (Total Supply) نیز وجود دارد که ثابت است. تعداد عرضه کلی عبارت است تعداد کل واحد‌های یک رمزارز که می‌توانند وجود داشته‌باشند. مثلا تعداد کل واحدهای بیت‌کوین در نهایت می‌تواند به 21 میلیون برسد.‌ عرضه در گردش مانند سهام شناور است و عرضه کلی مانند تعداد کل سهام یک شرکت. تعداد عرضه در گردش می‌تواند متغیر باشد و در طول زمان کاهش یا افزایش پیدا کند. در تصویر زیر در کادر قرمز شده میزان عرضه در گردش هر رمز ارز مشخص شده‌است.

معیار‌های مربوط به پروژه

این معیارها ابعاد و مولفه‌های مربوط به پروژه را بررسی و تحلیل می‌کنند. معیار‌های مربوط به پروژه (Project Metrics) به بررسی مسائلی مانند اهداف پروژه در طول زمان و نحوه‌ عملکرد آن می‌پردازند.

مهم‌ترین معیار‌های مربوط به پروژه عبارتند از:

• تحلیل پیشینه (Background Analysis)
• وایت‌پیپر رمزارز (Crypto Whitepaper)
• مقایسه با رقیب‌ها (Competitor Comparison)
• نقشه راه پروژه (Product Roadmap)
• توکنمیکس(Tokenomics) و مطلوبیت توکن‌ها

تحلیل پیشینه

تحلیل پیشینه(Background Analysis) عبارت است از بررسی سابقه افرادی که در ساخت پروژه مشارکت دارند. بررسی پیشینه افرادی که سازنده یک پروژه هستند به ما کمک می‌کند تا پیش‌بینی دقیق‌تری نسبت به موفقیت یا شکست یک پروژه داشته‌باشیم. به طور مثال سازندگان معروفی که از شبکه‌هایی مانند اتریوم جدا شده‌ و در پروژه‌هایی جدید و مستقل شروع به کار کرده‌اند. مانند چارلز هاسکینسون که از اتریوم خارج شد و شبکه کاردانو را ایجاد کرد. بنابراین بهتر است برای تحلیل یک رمزارز، لیست افرادی که در بخش‌های مختلف آن کار می‌کنند را بررسی کنیم.

وایت‌پیپر رمزارز 

وایت‌پیپر‌ (Crypto Whitepaper)توسط سازندگان و بنیان‌گذاران‌ِ ارز‌های دیجیتال ایجاد می‌شوند و هدف آن‌ها ارائه‌ اطلاعات تخصصی، مالی و تجاری است. وایت‌پیپر‌ توسط متخصصان و افراد حرفه‌ای نوشته می‌شود و مخاطبان آن‌ها سرمایه‌گذارانی هستند که با تحلیل تخصصی و فنی یک فناوری ، اقدام به سرمایه‌گذاری در رمز‌ارز‌ها می‌کنند. هدف وایت‌پیپر‌ها توضیح اطلاعات پیچیده و تخصصی در مورد یک محصول یا یک فناوری است. خواندن دقیق و درک درست از وایت‌پیپر‌ها، موضوعی بسیار مهم در سرمایه‌گذاری در رمز‌ارز‌ها است. درک دقیقی از وایت‌پیپر یک رمزارز می‌تواند پتانسیل موجود در فناوری یک پروژه را مشخص کند و نشان دهد که آیا رمز‌ارز مورد نظر دارای ارزش است یا خیر. همچنین از طرفی اگر اشکالات و ریسک‌هایی در پروژه وجود داشته باشند، با خواندن وایت‌پیپر می‌توان از آن‌ها مطلع شد و از سرمایه‌گذاری در آن جلوگیری کرد. بنابراین برای افزایش سود و کاهش ریسک باید حتما وایت‌پیپر‌ها را به درستی مطالعه کرده و آن‌ها را مورد تحلیل و بررسی قرار دهیم.

مقایسه با رقبا

یکی از مهم‌ترین تحلیل‌ها بررسی وضعیت رقبا (Competitor Comparison) است. مقایسه با سایر پروژه‌ها به ما کمک می‌کند تا پروژه‌های بازنده و برنده را تشخیص دهیم. همچنین شناسایی وضعیت کلی اکوسیستم رمزارزها به ما کمک می‌کند تا پتانسیل‌های یک پروژه را شناسایی کنیم.

نقشه راه پروژه 

نقشه راه (Product Roadmap) یک پروژه نشان‌دهنده‌ مسیر کلی یک پروژه از زمان پیدایش آن است. در وب‌سایت رمزارز‌ها می‌توانید نقشه راه آن‌ها را پیدا کرده و مطالعه کنید. در نقشه راه اطلاعاتی مانند تحولات شبکه در زمان‌های مختلف و تغییرات و به‌روزرسانی‌ها آورده می‌شوند. مطالعه وایت‌پیپر برای بررسی وضعیت موجود یک پروژه و این‌که در حال حاضر در چه مرحله‌ای از توسعه و ساخت قرار دارد، بسیار مفید است. بنابراین برای بررسی آینده یک پروژه مطالعه نقشه راه آن ضروری است.

توکنمیکس و استفاده توکن‌ها

توکنمیکس (Tokenomics) یا اقتصاد توکن‌ها به بررسی و مطالعه عرضه و تقاضا برای توکن‌ها را می‌پردازد. هرچقدر که میزان تقاضا نسبت به عرضه افزایش پیدا کند، موجب افزایش قیمت‌ها می‌شود و برعکس. توکنیمکس در‌واقع به بررسی دلایل و فاکتورهای مختلفی می‌پردازد که در قیمت و ارزش یک توکن تاثیر می‌گذارند. هرچقدر که یک توکن استفاده‌های بیشتری در دنیای واقعی داشته‌باشد، ارزش آن نیز افزایش بیشتری پیدا می‌کند. 

سخن آخر

در این مقاله سعی شد تا یک چارچوب کلی برای تحلیل بنیادی رمزارزها ارائه شود. توجه داشته باشید که هرکدام از معیارها و مطالب گفته شده در این مقاله به‌صورت مختصری توضیح داده ‌شده‌اند و برای درک کامل‌تر باید در مقاله‌های دیگر، آن‌ها را به طور جدا مطالعه کنید. هرکدام از این معیار‌ها به روشن شدن قسمتی از ارزش یک رمزارز کمک می‌کنند و به‌تنهایی برای یک تحلیل کامل و دقیق کافی نیستند.  بازار رمزارز‌ها بسیار پویا و داینامیک است و همیشه در حال تغییر و تحولات است، بنابراین برای انجام معاملات بهتر و سرمایه‌گذاری در بازار مرزارزها باید همواره اخبار را دنبال کنید و از آخرین رویداد‌ها و به‌روز رسانی‌ها در شبکه‌های مختلف آگاهی کسب کنید. 

دوج کوین (Doge) یک ارز دیجیتال با جنجال های زیاد! اگر با ایلان‌ماسک آشنا باشید شک ندارم که از علاقه این شخص به دوج کوین آگاه هستید. مخصوصا آن جمله معروف که گفت: “من پدر دوج کوین هستم.” به‌راستی چرا ایلان‌ماسک این اندازه به دوج‌کوین علاقه‌مند است؟ چرا  این رمز ارز در reddit این اندازه طرفدار متعصب دارد؟ ممکن است روزی جای بیت کوین را بگیرد؟ در این مقاله دوج کوین را موشکافانه بررسی می‌کنیم و به سوالات شما پاسخ خواهیم داد.

دوج کوین چیست؟

دوج کوین رمز ارزی متن باز، و مبتنی بر شبکه بلاک‌چین است. در ابتدا توسعه‌دهندگان این ارز را برای شوخی و سرگرمی توسعه دادند. حتی کلمه dogecoin هم از یک شو طنز اینترنتی گرفته شده است. توسعه دهندگان این کوین ابدا تصور نمی‌کردند که این شوخی جدی گرفته شود و ارز دیجیتالی که خلق کرده‌اند، بعد‌ها بتواند به یکی از محبوب‌ترین و با ارزش‌ترین ارز‌های بازار کریپتوکارنسی تبدیل شود. تا جایی که امروز ارزش آن به چند میلیارد دلار رسیده است.

تصویر لوگوی این ارز از سگی ژاپنی با نژاد شیبا اینو (Shiba inu) گرفته شده. این لوگوی دوست داشتنی، به یکی از عوامل محبوبیت Dogecoin نیز بدل شده است.

دوج کوین یک پلتفرم غیرمتمرکز است که به کاربران اجازه می‌دهد پول خود را سریع‌تر، راحت‌تر و با کارمزد کمتر انتقال دهند. تکنولوژی زیربنایی آن ریشه در لایت کوین دارد و این بر کسی پوشیده نیست که خود لایت کوین هم فورکی(انشعابی) از بیت‌کوین است. درواقع لایت کوین با تغییر بلاک‌چین بیت‌کوین، و دوج‌کوین با تغییر بلاک‌چین لایت‌کوین به‌وجود آمده است.

تاریخچه دوج کوین

بعد از آن‌که در سال 2013 قیمت بیت‌کوین به 1000 دلار افزایش یافت؛ چشم‌ها به سمت این بازار مالی نو و به اصطلاح تازه وارد دوخته شد. در همان سال شخصی به نام جکسون پالمر، مدیر تولید شعبه استرالیایی ادوبی، با همکاری بیلی مارکوس، توسعه‌دهنده نرم‌افزار IBM و شخصی با نام مستعار شیبتوشی ناکاموتو دوج‌کوین را در تاریخ 6 دسامبر 2013 منتشر کردند.

2 هفته بعد از انتشار این ارز، ارزش آن 300 برابر شد؛ اما دوج با هدف خاصی خلق نشده بود. به همین علت با گذشت چند ماه و محبوب تر شدن این رمز ارز، اعلام شد که از دوج‌کوین به‌عنوان پول مجازی برای خیریه‌ها و پرداخت پاداش به فعالان شبکه‌های اجتماعی، استفاده خواهد شد.

در سال 2014 دوج موفق شد 60 میلیون دلار سرمایه جذب کند. اما در سال 2015 با جدا شدن پالمر که یکی از بنیان‌گذاران اصلی این ارز بود، اوضاع کمی نامساعد شد. در اواخر سال 2017 ارزش بازار Dogecoin به بیش از یک میلیارد دلار رسید. لازم به‌ذکر است که در این سال بازار کریپتو وارد حباب قیمتی شده و دوج‌کوین نیز از این قانون مستثنا نبود. با ترکیدن این حباب در سال 2018 این ارز دوست داشتنی به‌همراه دیگر رمز ارزهای مطرح بازار دچار ریزش قیمتی سنگینی شد.

اگر تصور می‌کنید که دوران خوش دوج‌کوین تمام شد، سخت در اشتباه هستید. در سال 2019 بازار کریپتو شاهد رشد چشمگیری بود و دوج‌کوین نیز همراه بازار شروع به رشد کرد. نقطه طلایی برای این ارز شگفت انگیز، لیست شدن آن در صرافی های معتبر بازار مثل بایننس، کوین بیس و دیگر صرافی ها بود. اما ماجرای دوج همچنان ادامه داشت با حمایت ایلان ماسک از دوج‌کوین در سال 2021 و دست به‌کار شدن کاربران شبکه اجتماعی ردیت برای پامپ این ارز، دوج‌کوین به معنای واقعی کلمه پرواز کرد.

کاربردهای دوج کوین(dogecoin)

همان‌طور که در ابتدا اشاره کردیم دوج‌کوین در ابتدا جنبه تفننی و سرگرمی داشت. اما با گذشت زمان و کسب محبوبیت، از آن برای فعالیت‌های خیرخواهانه استفاده شد. تعدادی از این اقدامات خیرخواهانه شامل:

• جمع آوری 50 هزار دلار برای تیم ملی سورتمه سواری جامائیکا در المپیک سوچی به دلیل نداشتن توان مالی برای شرکت در مسابقات
• جمع آوری 11 هزار دلار برای ساخت چاه آبی در کنیا
• جمع آوری 55 هزار دلار برای حمایت مالی از Josh wise راننده مسابقات NASCAR 

• از دوج‌کوین برای پرداخت انعام و پاداش به کاربران ردیت و دیگر فعالین فضای مجازی نیز استفاده می‌شود.
• از دوج‌کوین می‌توان برای سرمایه گذاری بلند مدت استفاده کرد.
• تریدرهای(معامله گران) زیادی هستند که از نوسانات قیمتی این ارز کسب سود می‌کنند.

آشنایی با تکنولوژی دوج کوین (Dogecoin) 

دوج‌کوین مانند دیگر رمز ارز‌های مطرح بازار از تکنولوژی بلاک‌چین کاملا غیر متمرکز بهره می‌برد. بلاک‌چین این ارز، بر اساس لاکی‌کوین است. لاکی‌کوین فورکی(انشعابی) از بلاک‌چین لایت‌کوین است، خود لایت‌کوین هم فورکی از بلاک‌چین بیت‌کوین است.

دوج‌کوین همانند بیت‌کوین متن باز، غیرمتمرکز و همتا به همتا است. این ارز از الگوریتم اثبات کار یا Proof of work استفاده می‌کند که اصطلاحا (POW) نامیده می‌شود. به‌عبارتی افرادی با به برق زدن دستگاه‌های خود و وصل کردن آن به شبکه بلاک‌چین دوج‌کوین، تراکنش‌ها را تایید و نظارت می‌کنند. در قبال این خدمت به آن ها به عنوان پاداش، DOGE داده می‌شود. به این افراد حاضر در شبکه NODE، به دستگاه‌شان Miner و به پاداشی که می‌گیرند Block reward گفته می‌شود.

تفاوت دوج کوین با بیت‌کوین

• الگوریتم استخراج بیت‌کوین SHA-256 اما الگوریتم استخراج دوج‌کوین Scrypt که سختی شبکه و مصرف برق کم‌تری دارد.

• تعداد بیت‌کوین های قابل استخراج 21 میلیون واحد است. تعداد دوج‌کوین های قابل استخراج نامحدود است

• پاداش هر بلاک در شبکه بیت‌کوین در حال حاظر 6.25 بیت‌کوین در هر 10 دقیقه است؛ و هر چهار سال یک بار (بعد از استخراج 210000 بلاک) طی رویدادی به نام هاوینگ این پاداش نصف می‌شود. اما پاداش هر بلاک در شبکه دوج‌کوین 10000 دوج در دقیقه است و این تعداد همیشه ثابت باقی خواهد ماند.

• با استخراج هر بلاک بیت‌کوین شما به عنوان پاداش فقط ارز BTC  دریافت می‌کنید. اما قضیه برای Dogecoin متفاوت است. پس از این که در سال 2014 هش‌ریت شبکه دوج‌کوین کاهش پیدا کرد، جامعه دوج‌کوین نگران حمله 51 درصدی بر روی شبکه این ارز نوپا شدند. به‌این منظور توسعه دهندگان برای جلوگیری از این حمله تصمیم گرفتند تا از قدرت سایر بلاک‌چین های مبتنی بر Scrypt استفاده کنند. به دلیل این‌که لایت‌کوین بر روی شبکه Scrypt هست، شما با استخراج دوج‌کوین علاوه بر دوج‌، لایت‌کوین نیز دریافت خواهید کرد.

بهترین کیف پول‌های دوج کوین

خوشبختانه کیف پول‌های زیادی در بازار هستند که از دوج کوین پشتیبانی می‌کنند. بنابراین حق انتخاب زیادی دارید که دوج‌کوین های خود را در چه نوع کیف پولی نگه‌داری کنید. توصیه می‌شود به دلیل امنیت پایین کیف پول‌های تحت‌وب و نرم‌افزاری، از کیف پول‌های سخت‌افزاری استفاده کنید. قبول دارم کمی کار با آن ها سخت‌تر است و قیمت بالایی دارند اما به دلیل آفلاین بودن آن‌ها امنیت بیشتری خواهید‌‌داشت.

در ادامه جدولی از بهترین‌ کیف پول‌های بازار را برایتان قرار دادم که هم شامل کیف‌پول‌های سخت‌افزاری و هم شامل کیف‌پول‌های نرم‌افزاری می‌شود.

جدول مشخصات کیف پولهای دوج کوین

جمع بندی مقاله دوج‌کوین (Doge) چیست؟

بازار کریپتوکارنسی یا رمز ارزها روز‌به‌روز بزرگتر و محبوب‌تر از قبل می‌شوند. هر روز به تعداد ارز‌های شناخته شده و نا‌شناخته بازار اضافه می‌شود. بنابراین باید مراقب باشید که روی چه کوینی سرمایه‌گذاری می‌کنید. دوج کوین یکی از ارزهای محبوب و قدیمی بازار است. اما از پشتوانه قوی‌ای برخوردار نیست.

همان‌طور که گفته شد، این ارز یک شوخی بود که به‌یکباره جدی شد. همچنین نوسانات قیمتی غیرمنطقی زیادی نیز داشته است.

اگر قصد سرمایه‌گذاری بلندمدت روی یک رمز ارز قوی و آینده‌دار را دارید، پیشنهاد من به شما دوج کوین نیست. اما اگر قصدتان ترید کردن و گرفتن نوسانات بازار است، این کوین می‌تواند برای شما مناسب باشد.

ریپل (RIPPLE) چیست؟ درباره توکن ریپل (XRP) و آینده آن اطلاع دارید؟ اگر از من بپرسند برای قرن بیست و یکم یک عنوان تعیین کن می‌گویم: قرن بیست و یکم قرن سرعت است. امروزه کار‌های ما سریع‌تر از قبل انجام می‌شوند. از سیستم حمل‌ونقل گرفته تا سیستم‌ آموزشی،شبکه‌های اجتماعی و خرید و فروش‌های اینترنتی. همه‌ی این‌ موارد برای سریع‌تر و آسان‌تر شدن کار‌های ما بوجود آمده‌اند. اگر خارج از ایران اقوامی دارید احتمالا می‌دانید که پول فرستادن برایشان خیلی آسان نخواهد بود. چون این پول باید از طریق چند واسطه به‌دست آن‌ها برسد. واسطه‌ها نیز علاوه‌بر کارمزدی که از شما می‌گیرند سرعت انتقال پول را هم کند می‌کنند. امروز با سیستم نوینی آشنا می‌شویم که برای پرداخت آنی و کم هزینه به دنیا معرفی شد. این پلتفرم به ما اجازه می‌دهد با چند کلیک ساده در‌عرض چند ثانیه به هر جایی از دنیا پول ارسال کنیم.

ریپل (RIPPLE) چیست؟

ریپل نام شرکتی واقع در سانفرانسیسکو آمریکا است. این شرکت با هدف ساخت شبکه‌ پولی غیرمتمرکز برای نهاد‌های مالی و بانک‌ها تشکیل شده است. XRP ارز بومی شرکت ریپل است. اما اکثر مردم، این شرکت را با ارزدیجیتالش اشتباه می‌گیرند. به‌عبارتی وقتی XRP می‌خرید روی ارز این شرکت سرمایه‌گذاری می‌کنید.

هدف ریپل چیست؟

امروزه اگر بخواهید مقداری پول به کشوری انتقال دهید اولین گزینه پیش روی شما سوئیفت است. کلمه (SWIFT) مخفف عبارت جامعه جهانی ارتباط‌های مالی بین بانکی است. سوئیفت یک شبکه عظیم بانکی است که از سال 1973 در بلژيک آغاز به کار کرد. در این شبکه بانکی تا به امروز بیش‌از 10000 بانک و موسسه مالی در 212 کشور جهان عضو هستند. اما سوئیفت دچار یک‌سری محدودیت‌ها شامل کارمزد بالا،واسطه‌ زیاد و زمان‌بر بودن تراکنش‌ها هست. 

هدف ریپل ساخت شبکه پرداخت امن،غیرمتمرکز،سریع‌ و ارزان برای موسسات مالی دنیا است. این پلتفرم قصد دارد بر تمام معاملات بین‌المللی در سرتاسر جهان تسلط پیدا کند. همچنین به افراد اجازه می‌دهد تا از طریق این پلتفرم، ارز دیجیتال خود را روی RippleNet ایجاد کنند. قطعا ریپل برای رسیدن به این هدف راه سختی در پیش دارد. چرا که در حال حاضر با مشکلات قانونی که سازمان بورس و اوراق بهادار آمریکا برایش ایجاد کرده روبرو است.

ریپلنت (RippleNet) چیست؟

در قدیم وقتی می‌خواستید سوار اتوبوس بشوید ابتدا باید بلیت تهیه می‌کردید. سپس با بلیت می‌توانستید کرایه اتوبوس را پرداخت کنید. این کار برای این بود که راننده از شما پول نقد قبول نمی‌کرد. به‌این دلیل که سیستم پرداخت سازمان اتوبوس‌رانی بلیت بود نه پول نقد. بعد‌ها این سیستم به کارت اتوبوس تغییر کرد.

 مثال دیگری که می‌توان زد زمانی است که می‌خواهید خرید اینترنتی انجام دهید. برای پرداخت هزینه خریدتان شما باید از طریق درگاه پرداخت اینترنتی اقدام کنید. پس از آن اندازه مبلغ خریدتان از حساب شما کسر می‌شود. این پول کسر شده از حساب بانکی شما ریال است. چون شما نمی‌توانید با دلار آمریکا یا ین ژاپن جنس خرید کنید زیرا درگاه پرداخت از شما فقط ریال ایران را قبول می‌کند.

ریپلنت سیستم پرداخت درون‌سازمانی ریپل است!

یعنی بانک‌ها و موسسات مالی عضو این شبکه فقط از ریپل برای تسویه حساب ها، ارسال پول و ارائه دیگر خدمات استفاده می‌کنند. و شما نمی‌توانید در این شبکه با ریال یا ارز‌های دیگر تراکنش انجام دهید. هدف این شبکه پرداخت، متصل کردن سیستم‌های بانکی برای انتقال امن و سریع پول از هر نقطه جهان به نقطه‌ای دیگر است.

 ممکن است بعضی پرداخت‌ها از مسیرهای خاصی انجام شود که در حالت عادی پیدا کردن کوتاه‌ترین راه و انجام آن برای کاربران امکان‌پذیر نباشد. ولی شبکه ریپل (ریپلنت) به‌جای شما این وظیفه را برعهده می‌گیرد و مثل یک شبکه سویفت، کوتاه‌ترین مسیر پرداخت را برای انجام تراکنش مورد نظر شما پیدا می‌کند.

توکن ریپل (XRP) چیست؟

 ارز بومی شبکه پرداخت ریپلنت است. یعنی در این شبکه به جای استفاده از رمزارزها و پول‌های فیات از توکن XRP استفاده می‌شود. ریپلنت نیز روی دفترکل توزیع شده (XRP LEDGER) بوجود آمده. 

بیت‌کوین، اتریوم و بسیاری از رمزارز‌های بازار کریپتوکارنسی با هدف برچیدن سیستم بانکداری سنتی به دنیا عرضه شده‌اند. اما هدف ریپل کمی متفاوت از دیگر رمزارزها است. ریپل قصد همکاری با بانک‌ها و موسسات مالی را دارد. به‌ این ترتیب توسعه‌دهندگان ریپل تصمیم به عرضه محصولات مختلف برای بروزرسانی سیستم کلاسیک (سنتی) بانکی گرفتند. در ادامه با انواع محصولات شرکت ریپل آشنا می‌شویم

محصولات ریپل

• ایکس کارنت (xCurrent)
• ایکس رپید (xRapid)
• ایکس ویا (xVia)

ایکس‌کارنت (xCurrent) 

پلتفرمی است برای تراکنش‌های مالی برون‌مرزی که توسط مهندسین شرکت ریپل برای بانک‌ها و موسسات‌مالی ایجاد ‌شده است. این شبکه برای تبادلات مالی با ارز‌های گوناگون شامل رمزارزها و پول‌های فیات ایجاد شده است. به عبارتی وقتی در xCurrent تراکنشی انجام می‌دهید لزومی به استفاده از XRP یا ارز به‌خصوص دیگری نیست. با ذکر یک مثال به توضیح بیشتر این پلتفرم میپردازیم

تصور کنید تحریم‌ها برداشته شود و بانک ملی و بانک American Express تصمیم بگیرند با استفاده از xCurrent برای هم پول ارسال کنند. با کمک این پلتفرم بانک ملی پول را به (ریال) پرداخت می‌کند. سپس سیستم ریال را دریافت و معادل آن به بانک آمریکایی دلار ارسال می‌کند.  این معجزه‌ای است که ایکس‌کارنت برای ما به ارمغان می‌آورد. اینکه از لفظ معجزه استفاده کردیم دلایل دیگری نیز دارد. پرداخت‌هایی که در این پلتفرم انجام می‌شود سرعت بسیار بالایی دارند حتی بعضا چند ثانیه بیشتر طول نمی‌کشند. همچنین پس از ارسال پول می‌توانید پرداخت خود را ردیابی کنید. یعنی اینکه آیا این مبلغ به فرد مورد نظر رسید یا نرسید. ایکس‌کارنت براساس پروتکل اینترلجر (INTERLEDGER) کار می‌کند. این پروتکل توسط مهندسان ریپل ساخته شده، اما توسط WC3 (کنسرسیوم شبکه جهانی وب) کنترل می‌شود.

ایکس‌رپید (Xrapid)

باز هم با یک مثال این پلتفرم جذاب ریپل را آموزش می‌دهیم

فرض کنید شرکت فولاد مبارکه اصفهان می‌خواهد برای توسعه خط تولید خود 1000 میلیارد ریال تجهیزات از شرکتی آلمانی خریداری کند. در حالت عادی فولاد مبارکه باید پول خود را که به ریال است به بانکی واسط ارسال کند تا در آنجا ریال تبدیل به یورو شود. زیرا شرکت‌های آلمانی با ریال کار نمی‌کنند. اما دو شرکت توافق می‌کنند که برای بیشتر کردن سرعت مبادله، انتقال پول بر بستر ایکس‌رپید انجام شود. در این‌صورت فرایند انتقال به‌این صورت می‌شود

1. شرکت فولاد 1000 میلیارد ریال خود را در شبکه Xrapid ارسال می‌کند.
2.  این 1000 میلیارد در شبکه تبدیل به xrp (ریپل) می‌شود. 
3. سیستم معادل ریپل‌ها به شرکت آلمانی یورو پرداخت می‌کند.

 تفاوت این روش با روش عادی این است که هزینه بسیار کمتری خواهد داشت زیرا هیچ بانکی به عنوان واسط وجود ندارد. هرچقدر تعداد واسطه بیشتر شود کارمزد پرداختی افزایش می یابد. همچنین واسطه سرعت تراکنش را نیز کاهش می‌دهد. تا جایی که تبدیل یک ارز به ارزی دیگر ممکن است چند روز طول بکشد. اما با سیستم ایکس‌رپید، ریپل نقش واسطه برای ارز‌های فیات را بازی می‌کند. و در عرض چند ثانیه پول به دست دریافت‌کننده آن خواهد رسید.

ایکس‌ویا (xvia)

برای استفاده راحت‌تر از پلتفرم ایکس‌کارنت و ایکس‌رپید در سال 2018 یک رابط کاربری طراحی شد. این رابط کاربری که به عنوان واسط بین کاربران و شبکه ریپلنت عمل می‌کند ایکس‌ویا نام دارد. هدف آن آسان کردن تعامل میان بانک‌ها و موسسات مالی عضو ریپلنت با یکدیگر است.

تاریخچه ریپل

• سال 2004

ایده اولیه ساخت سیستمی پولی و غیرمتمرکز از شرکتی به نام RIPPLEPAY اومد. این شرکت در این سال توسط آقای رایان فوجر (Ryan Fugger) بنا شد.

سایت این شرکت هدف خود را اینگونه تعریف می‌کند: « ریپل‌پی یک سرویس مالی است که به شما این امکان را می‌دهد تا با دوستان، خانواده و همکاران خود، ارتباطات اعتباری و مالی خود را گسترش دهید و با ارزهای سنتی و آنلاین، از پرداخت‌های امن بهره‌مند شوید»

• سال 2011 

آقای جد مک کالب (Ged McCaleb) وارد شرکت ریپل شد. او در جامعه بیت‌کوین فرد شناخته‌شده‌ای بود. جد برنامه‌نویسی ماهر است که قبل از مطرح شدن بیت‌کوین به شکل امروزی از این ارز حمایت می‌کرد. او در سال 2010 صاحب یکی از مشهورترین صرافی‌های رمز ارز‌ به نام MT.GOX بود. 

• سال 2012

با ورود کریس لارسن (CHRIS LARSEN) در این سال، عصر جدیدی از تاریخ شرکت شروع شد. از این دوران به نام (OPENCOIN) یاد می‌کنند. آقای کریس هم یکی از افراد سرشناس حوزه کریپتو و بنیان‌گذار چندین استارتاپ در حوزه مالی است. او امروزه جزو ثروتمند‌ترین و موفق‌ترین افراد حاضر در حوزه مالی شناخته می‌شود.

همچنین در این سال دوست صمیمی کریس لارسن،آقای جسی پاول، بنیان‌گذار و مدیرعامل صرافی کراکن (KRAKEN) در ریپل سرمایه‌گذاری کرد. مبلغ این سرمایه‌گذاری حدود 200 هزار دلار بود.

بعد‌ها نیز آقای راجر ور (Roger Ver)، از بنیان‌گذاران بیت‌کوین‌کش، روی ریپل سرمایه‌گذاری کرد.

• سال 2013

 در این سال توکن XRP خلق شد. این توکن به عنوان ارز بومی شبکه ریپلنت بوجود آمد. در سال 2013 شرکت ریپل توانست سرمایه‌ای بالغ بر 1.5 میلیون دلار از سرمایه‌گذاران بزرگ بین‌المللی مثل گوگل ونچرز، اندرسن هورویتز، IDG Capital Partners، FF Angels، لایت اسپید، بیت کوین اپرتونیتی فاند و وست ونچرز جمع‌آوری کند.

• سال 2014

در این سال آقای جد مک کالب به دلیل اختلاف‌نظری که  با برخی از اعضای شرکت پیدا کرد تصمیم گرفت  جدا شود. او معتقد بود ریپل در حال دور شدن از هدف اولیه خود است. جد مدتی بعد به تیم استلار پیوست و اکنون یکی از بنیان‌گذاران این پروژه شناخته می‌شود.

همچنین قیمت این ارز رشد چند صد درصدی کرد و توانست رتبه دوم بازار را از آن خود کند.

• سال 2018

از زمان جدا شدن جد مک کالب در سال 2014 تا سال 2018 ارزش ریپل 100 میلیارد دلار شد. و این باورنکردنی بود. اما این شرکت چطور توانست اینقدر سریع رشد کند؟

تیم توسعه‌دهنده ریپل از افراد باهوش و متخصص تشکیل شده است. این افراد در این چهارسال توانستند با بانک‌ها و شرکت‌های بزرگ مالی در سراسر جهان قرارداد همکاری ببندند. همچنین سران شرکت توانستند مجوز‌های زیادی از سازمان‌های مربوطه در آمریکا برای شرکت بگیرند.

در حال حاضر آقای براد گارلینک هاوس (Brad Garlinghouse) مدیرعامل ریپل و کریس لارسن به عنوان عضو ارشد هیئت مدیره در شرکت فعالیت می‌کنند.

ریپل چگونه کار می‌کند؟

اگر بخواهیم روراست باشیم ریپل بر بستر بلاک‌چین نیست. به‌عبارتی پروتکل ریپل شبه‌غیرمتمرکز است. اما چرا؟ 

برخلاف بسیاری از رمز‌ارز‌های بازار که از مکانیزم گواه بر کار (POW) استفاده می‌کنند. ریپل از پروتکل مخصوص خود به نام الگوریتم اجماع (RPCA) استفاده می‌کند. با ذکر یک مثال ساده فرایند پروتکل ریپل را توضیح می‌دهیم

امروزه اکثر کشور‌های جهان مجلس دارند که کار قانون‌گذاری را انجام می‌دهد. در مجلس یک پیشنهاد به صورت لایحه به اعضا ارائه می‌شود. اگر بیش از 50 درصد اعضا به یک لایحه رای موافق بدهند اون لایحه به قانون تبدیل می‌شود. همچنین اعضای مجلس هر چهار سال یک بار تغییر می‌کنند. در ریپل نیز تعدادی NODE (اعتبارسنج تراکنش‌ها) که تعدادشان زیاد نیست مسئول تایید تراکنش‌ها هستند. زمانی که 80 درصد نود‌ها یک تراکنش را بپذیرند آن تراکنش تایید می‌شود. اگر به هر دلیلی تصمیم بگیرند یک تراکنش را نپذیرند، اون عملیات به هیچ وجه انجام نمی‌شود. این نود‌ها نیز همانند اعضای مجلس قابل تغییر هستند. با اینکه ریپل اعلام کرده که کنترلی روی محصولات خود ندارد اما به وضوح روشن است که تصمیم گیرنده نود‌ها (در سیستم به نود سرور گفته می‌شود) هستند.

منتقدان ریپل معتقدند، ارزی که بر بستر بلاک‌چین نباشد جایی در بازار کریپتوکارنسی ندارد.

مزایای ریپل

• سرعت بالای تراکنش‌ها (حدود چند ثانیه)
• کارمزد تقریبا صفر تراکنش‌ها (00001/0 XRP)
• تورم ندارد (تمامی توکن‌ها از قبل استخراج شده‌اند)
• شبکه‌ای برای مبادله مالی با انواع گوناگون ارز‌های فیات و رمزنگاری شده
• اتصال ساده شبکه‌های پرداخت
• افزایش ارزش ریپل با گسترش استفاده از آن در بانک‌های بزرگ بین‌المللی

معایب ریپل

• بزرگ‌‌ترین عیب ریپل غیرمتمرکز نبودن آن است. زیرا اصولا مردم ارز‌های دیجیتال را با غیرمتمرکز بودن آن‌ها می‌شناسند. در حالی که تمامی ریپل‌ها استخراج شدند بیش از 50 درصد این ارز در اختیار توسعه‌دهندگانش باقی‌مانده. و با توجه به پروتکل اجماع آن، اساسا قدرت در دست سازندگان ریپل به صورت انحصاری قرار دارد.
• کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) در سال 2020 علیه ریپل شکایت کرد. با وجود رای اولیه دادگاه به‌نفع ریپل هنوز ریسک همکاری با این شرکت وجود دارد. همین موضوع باعث تردید بانک‌ها و موسسات مالی برای همکاری با ریپل شده است.

قیمت توکن XRP در طول زمان

توکن XRP در سال 2013 با قیمت هر واحد 0.005 دلار در صرافی‌ها عرضه شد. بر اساس داده‌های سایت coinmarketcap در تاریخ 10 دسامبر 2017 هر واحد ریپل 0.23 سنت قیمت داشته است. با شروع رالی صعودی بیت‌کوین در اواخر سال 2017 قیمت XRP در 4 ژانویه 2018 به رکورد قیمتی 84/3 دلار رسید. اما با ترکیدن حباب قیمت‌ها در سال 2018 قیمت ریپل مجدد به زیر 1 دلار کاهش یافت. پس از سه سال در اوایل سال 2021 با رشد قیمت بیت‌کوین قیمت ریپل نیز توانست به بالای یک دلار بازگردد. اما متاسفانه شکایت SEC از این شرکت باعث نوسانات قیمتی مجدد این ارز شد. هم‌اکنون قیمت این توکن حدود نیم دلار معامله می‌شود.

کدام بانک‌ها با ریپل همکاری می‌کنند؟

از بزرگ‌ترین شرکای تجاری ریپل می‌توان به بانک اسپانیایی Santander،American Express، UniCredit و Western Union اشاره کرد. اکثر بانک‌ها و موسسات مالی از محصولات XCURRENT و XRAPID استفاده می‌کنند. همچنین بانک‌هایSantander, Axis Bank, Yes Bank, Westpac Union Credit, NBAD و UBS از ارز دیجیتال ریپل حمایت می‌کنند.

کیف پول‌های ریپل

خوشبختانه کیف پول‌های زیادی در بازار هستند که از ریپل پشتیبانی می‌کنند. بنابراین حق انتخاب زیادی دارید که ریپل های خود را در چه نوع کیف پولی نگهداری کنید. توصیه می‌شود به دلیل امنیت پایین کیف پول‌های تحت وب و نرم‌افزاری از کیف پول‌های سخت‌افزاری استفاده کنید. در ادامه جدولی از بهترین‌ کیف پول‌های بازار برای نگهداری ریپل‌ برایتان قرار دادم که هم شامل کیف‌پول‌های سخت‌افزاری و هم شامل کیف‌پول‌های نرم‌افزاری می‌شود.

جمع بندی مقاله ریپل (RIPPLE) چیست؟

کاری که ریپل قرار است برای ما انجام دهد بسیار جذاب است. ایده اینکه با موبایل خود به هرجایی از دنیا پول انتقال دهیم آن هم با کارمزد ناچیز و سرعت برق‌آسا شگفت‌انگیز است. اما اینکه ریپل بتواند جای سیستم‌های سنتی و چند ده ساله‌ای مانند سوئیفت را بگیرد چقدر امکان‌پذیر هست معلوم نیست. همچنین بیشتر توکن این شرکت در دست سازندگان آن باقی‌مانده و درواقع  تصمیم گیرنده نهایی آن‌ها هستند. شاید برای سرمایه‌گذاری ارز‌های بهتری بتوان پیدا کرد که از ریسک کمتری برخوردار باشند.